سید مجید مرتضوی و مهری صدیقی پور،
دوره 24، شماره 1 - ( 4-1384 )
چکیده
وجود نواقصی در فرایند مرسرایزینگ سرد کالاهای پنبه‌ای، منجر به ابداع شیوه نوینی به نام مرسرایزینگ گرم شد که در آن از محلول سود در دمای بالا استفاده می‌شود. مرسرایزینگ گرم به طور موفقیت‌آمیزی در مورد مخلوط پنبه با برخی از الیاف دیگر قابل اجراست. در مخلوطهای پنبه ـ پلی‌استر، این عملیات از طرفی موجب مرسرایزینگ در جزء پنبه شده و از طرف دیگر باعث آبکافت قلیایی پلی‌استر
می‌شود.در این مقاله، عملیات مرسرایزینگ با محلول هیدروکسیدسدیم در 16 دمای مختلف از °c15 تا °c 90 با گام 5 درجه، در دو حالت تحت کشش و بدون کشش، بر روی پارچه مخلوط پلی‌استرـ پنبه با نسبت 65 به 35 انجام پذیرفت. پس از آن تأثیر دمای حمام قلیایی بر برخی از خواص پارچه نظیر خواص کششی، کاهش وزن و جمع شدگی مورد بررسی قرارگرفت. عملیات مزبور موجب کاهش وزن در پارچه شده که بخش عمده آن به جزء پلی استر موجود در مخلوط نسبت داده می‌شود و با افزایش دمای حمام قلیایی میزان آن افزایش می‌یابد. کاهش وزن حاصله موجب آزادی بیشتر نخها و در نتیجه بهبود آویزش و زیردست در پارچه می‌شود ولیکن از استحکام پارچه کاسته و باعث تضعیف آن می‌شود، لذا بایستی مقدار بهینه ای برای دما در نظر گرفته شود. در عملیات قلیائی در حالت بدون کشش، آزادسازی تنشهای موجود در پارچه تا حدودی موجب بروز جمع‌شدگی در کالا خصوصاً در جهت تاری می‌شود، لیکن نقش کشش در عملیات قلیایی در خواص پارچه پنبه ـ پلی‌استر چندان حائز اهمیت نیست.
