غلامعباس بارانی، محمد جواد خانجانی و جمال احمدآلی،
دوره 20، شماره 2 - ( 1-1380 )
چکیده
یکی از روشهایی که در سالهای اخیر به منظور کنترل رسوب و جلوگیری از انباشت بار بستر در دهانه کانال آبگیر مورد توجه قرار گرفته است، نصب صفحاتی در دهانه آبگیر است. این صفحات که تحت عنوان صفحات مستغرق2 نامیده می‌شوند با اندازه، تعداد و فواصل مختلف از یکدیگر در دهانه آبگیر نصب می‌شوند. وجود این صفحات در دهانه آبگیر، ایجاد تنش برشی عرضی در کف رودخانه کرده و انتقال رسوبات در جهت عرضی را سبب می‌شود. بررسیهای به عمل آمده در معادلات حاکم بر هیدرولیک جریان و رسوب در دهانه‌های آبگیر، توام با آزمایشات متعدد با مدلهای فیزیکی، حدود مناسبی از ابعاد و فواصل کارگذاری صفحات را ارائه داده‌اند. بدیهی است تعیین اندازه و فواصل بهینه بین صفحات به نحوی که میزان رسوب گذاری به حداقل برسد مستلزم استفاده از روشها و تکنیکهای بهینه سازی است.
در این مطالعه، ضمن معرفی مدل هیدرودینامیکی و مدل بهینه سازی سیستم برای تعیین ابعاد و آرایش مکانی با توجه به غیر خطی بودن معادله حاکم بر هیدرولیک جریان و رسوب در دهانه‌های آبگیر، روش بهینه سازی جهات امکانپذیر مورد استفاده قرار گرفته است. اندازه بهینه ارتفاع صفحات، فاصله بین آنها در جهت طول و عرض و زاویه تلاقی جریان با آنها تعیین شده است. با به کارگیری مقادیر بهینه به دست آمده در محاسبات وانگ و همکاران ]1[، پروفیل عرضی بستر در جلوی دهانه آبگیر محاسبه شده است. مقایسه نتایج به دست آمده با نتایج حاصل از محاسبات وانگ و همکاران ]1[، عملکرد بهتر این صفحات را در کنترل رسوبات بار بستر در شرایط بهینه شده تایید می‌کند.
واژگان کلیدی : صفحات مستغرق، روش جهات امکانپذیر، آبگیر و رسوب
