نشریه علمی پژوهشی روشهای عددی در مهندسی

---

– به دلیل خواص مناسب سولفور مولیبدن از نظر قابلیت خود روغنکاری و پایداری در دماهای نسبتا بالا، این ماده جانشین مناسبی برای ایجاد کامپوزیت نیکل فسفر با ذرات مختلف مثل گرافیت، تفلون، برای کاربرد های ضد اصطکاک است [1] . از آنجاییکه شناور کردن ذرات سولفور مولیبدن (MoS2) در حمام الکترولس برای نشاندن ذرات روی زمینه ضروری است لذا این مقاله در برگیرنده تأثیر عوامل مختلف به هم زدن روی کیفیت پوشش کامپوزیتی نیکل، فسفر، سولفور مولیبدن (Ni-P-MoS2) است. این بررسیها عمدتا بر پایه اندازه گیری سرعت رسوب آنالیز نیکل، فسفر، سولفور مولیبدن، آزمایشهای سختی، متالوگرافی و توپوگرافی سطح توسط میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) بوده است. برای به هم زدن حمام از روشهای مغناطیسی و دمش گاز (هوا، اکسیژن، ازت) استفاده شد. نتایج نشان می دهد گرچه به هم زدن حمام برای شناور کردن ذرات سولفور مولیبدن ضروری است. اما با افزایش سرعت به هم زدن، سرعت رسوب کاهش و در نتیجه زمان لازم برای اجرای فرآیند به طور فزاینده ای افزایش می یابد. از طرفی از میان روشهای به هم زدن، دمش هوا عملکرد نسبتا مطلوبی از نظر سرعت رسوب، یکنواختی توزیع ذرات سولفور میولیبدن، پایداری حمام و توپوگرافی سطح از خود نشان داد.

---

برنامه ریزی دو سطحی ابزاری برای مدلسازی مسئلۀ تصمیم گیری غیر متمرکز است که در آن تصمیم گیرندۀ سطح یک و دو به ترتیب رهبر و پیرو گفته می شوند. ثابت شده است که مسئلۀ برنامه ریزی دوسطحی یک مسئلۀ Np-har است. روشهای زیادی برای حل این مسئله ارائه شده است؛ اما کارایی محاسباتی3 آنها در حدی نیست که بتوانند مسائل بزرگ را حل کنند. در این مقاله سعی شده است روشی براساس SA برای حل مسئلۀ برنامه ریزی دوسطحی توسعه داده شود. این روش از روشهای مدرن ابتکاری4 است که می تواند مسائل بزرگ را نیز تا رسیدن به یک جواب نزدیک به جواب بهینه حل کند. در این مقاله همچنین با حل مسائل متعدد روش پیشنهادی با روش ارائه شده توسط ماتیو و همکارانش [1] مقایسه شده است.

---

طراحی شبکه‌های اتوبوسرانی یکی از مسائل مهم در برنامه‌ریزی حمل و نقل همگانی است. یکی از عمده‌ترین گامها در طراحی ساختار شبکه اتوبوسرانی، تعیین تعداد و محل پایانه‌های اتوبوسرانی است. این مسئله حالت خاصی از مسئله مکانیابی تسهیلات در حالات کلی است. مدل مکانیابی یک مسئله برنامه‌ریزی ترکیبی در مقیاس بزرگ است که معمولا حل دقیق آن برای شهرهای بزرگ بسیار وقتگیر است. در کوششهای پیشین برای شهرهای مشهد و تهران، این مسئله با استفاده از روش عمومی شاخه و کرانه و به کارگیری نرم‌افزار GAMS حل شده است. هدف این تحقیق بررسی سایر روشهای حل و انتخاب روشی کاراتر است. از جمله تکنیکهای مورد نظر، روش گرم و سرد کردن شبیه سازی شده (SA) است، که روشی کارا برای حل مسائل پیچیده برنامه‌ریزی ریاضی است. در این تحقیق با توجه به مشخصات مسئله مکانیابی پایانه‌های شبکه اتوبوسرانی، پارامترهای مورد نیاز روش SA تعیین شده و با تنظیم برنامه‌ای براساس الگوریتم این روش، مسئله مذکور حل شده است. علاوه بر روش SA، مسئله مکانیابی پایانه‌ها توسط روش شمارش ضمنی نیز حل شده است. در این مقاله نتایج حاصل از به کارگیری سه روش بالا برای شبکه اتوبوسرانی شهر مشهد، با یکدیگر مقایسه شده است. معیار بررسی کارایی روشها، زمان اجرا و دقت جواب بوده است. از نظر مقدار تابع هدف، روش SA در تمامی موارد جوابی برابر یا بهتر از روشهای شاخه و کرانه، و شمارش ضمنی به دست می‌دهد. زمان اجرای آن نیز بسیار کمتر از دو روش دیگر است، به طوری که روش SA حدود 150 برابر سریعتر از نرم‌افزار عمومی GAMS و حدود 50 برابر سریعتر از روش شمارش ضمنی است. نتایج ارائه شده از کاربرد روش SA برای شبکه اتوبوسرانی تهران، کارایی این روش را در حل مسائل بسیار بزرگ نیز نشان می‌دهد. واژگان کلیدی : شبکه اتوبوسرانی، مکانیابی پایانه‌ها، شمارش ضمنی، شبیه‌سازی به روش سرد و گرم و شمارش ضمنی

---

در رابطه بااستقرار و برنامه ریزی تسهیلات عاملهای متعددی به‌صورت کمی و کیفی مطرح‌اند که ممکن است تاثیر آنها بر روی ارتباط بین تسهیلات متفاوت باشد. استفاده ازنظریه مجموعه‌های فازی1 در برنامه ریزی تسهیلات باعث می‌شود که بتوان با ترکیب داده‌های کمی و کیفی موثر بر جانمایی، جدول رابطه بین تسهیلات را به صورتی رضایتبخش به‌دست آورد. در این مقاله یک رویکرد قوی، براساس نظریه مجموعه‌های فازی، به منظور بهبود فرایند جانمایی تسهیلات پیشنهاد شده است. در این رویکرد از فرایند تحلیل سلسله مراتبی(AHP)2، برای تعیین وزن عاملها استفاده و یک برنامه رایانه‌ای به نام FDARC3 برای تولید جداول کمی رابطه فعالیتها توسعه داده شده است. جداول توسعه داده شده توسط برنامه دیگری به نام FLAYOUT4 برای بهبود جانمایی‌ها استفاده گردیده است. نتایج محاسباتی اثربخشی و کارایی این روش را در مقایسه با روشهای مطرح دیگر نشان می‌دهد.

---

هماهنگی در زنجیره تأمین یک فاکتور حیاتی موفقیت در مدیریت زنجیره تأمین است. در چند سال گذشته، محققان به همکاری مابین شرکتهای زنجیره تأمین به عنوان منبعی کلیدی برای رسیدن به منافع رقابتی تأکید زیادی داشته اند. این مقاله به مسئله هماهنگی در زنجیره تأمین از نقطه نظر مدیریت موجودی پرداخته است. در این خصوص لی و لیو ‌[1]، مدلی برای هماهنگی در زنجیره تأمین دو سطحی با استفاده از مدل تخفیف و مکانیزم تنظیم قیمت ارائه داده اند. در این تحقیق با فرض سه سطحی‌بودن زنجیره تأمین و همچنین با فرض متغیربودن زمان تحویل برای خرده‌فروش که با محیط واقعی انطباق بیشتری دارد، مکانیزم هماهنگی بررسی شده است. برای مسئله مطرح‌شده با فرضیات مشخص، مدل با تابع هدف سود ساخته شده و پس از حل و تجزیه و تحلیل در حالتهای بدون هماهنگی و با هماهنگی از طریق به‌کارگیری تخفیف در قیمت، مقادیر مناسب سفارش در هر سطح تعیین شده است. نهایتا سود حاصل از به‌کارگیری مکانیزم مطرح‌شده تعیین شده و روشی در مورد نحوه تقسیم اضافه سود به‌دست‌آمده مطرح شده است.

---

در این تحقیق، دمای بی‌بعد و تولید آنتروپی در جریان سکون شعاعی نانوسیال تراکم‌ناپذیر روی استوانه نامحدود درحالت پایا بررسی شده است. جریان آزاد نیز پایا بوده و قدرت اولیه جریان K    است. حل تشابهی معادلات ناویر استوکس و معادله انرژی دراین مساله ارائه شده است. این معادلات، با استفاده از تبدیلات مناسبی که در این تحقیق معرفی شده است ساده‌سازی شده‌اند. معادلات کاملا تشابهی در شرایطی حل شده‌اند که دیواره استوانه تحت تاثیر شار حرارتی ثابتی قرار دارد. کلیه حل‌های فوق برای محدوده اعداد رینولدز  Re=ka^2/2vf بین 0/1تا 1000 و مقادیرمعینی ازکسر حجمی نانوذرات ارائه شده است که در آن    a شعاع استوانه است و  vf   لزجت سینماتیکی سیال پایه است. نتایج نشان می­دهند برای اعداد رینولدز بررسی شده، با افزایش کسر حجمی نانوذرات، عمق نفوذ مؤلفه محوری میدان سرعت کاهش می‌یابد درحالی که عدد ناسلت افزایش می­یابد همچنین بیشترین مقدار آنتروپی تولیدی محاسبه شده است.