موضوع نگهداری و تعمیرات و یکپارچه کردن آن با مسئله زمانبندی تولید، با توجه به نقش تأثیرگذار آن در قیمت تمام شده محصول نهایی، از اهمیت ویژهای برخوردار است. در این پژوهش حالات مختلف برای هر خط تولید بهصورت مستقل و مجزا، در زمانهای کاری عادی و اضافهکاری و با درنظر گرفتن امکان برونسپاری، مورد مطالعه قرار گرفته است. هدف این پژوهش پیدا کردن استراتژی بهینه نگهداری و تعمیرات و یکپارچهسازی آن با برنامهریزی تولید در یک سیستم تولید دستهای است، به نحوی که بدون سفارش عقب افتاده، پاسخگوی تقاضا باشد و جمع هزینههای تولید و نگهداری و تعمیرات را در یک افق برنامهریزی محدود حداقل کند. بدینمنظور یک مدل ریاضی برای این مسئله مورد بررسی پیشنهاد شده است. برای حل مدل ریاضی، از دو روش فرا ابتکاری شبیهسازی تبرید و جستجوی هارمونی استفاده شده است و پاسخها مورد مقایسه قرار گرفتهاند. دو الگوریتم از نظر کیفیت جوابها عملکرد قابل قبول و نزدیکی را فراهم آوردهاند.