Honarnejad R, Tarang A, Sheykh Hossainian A. Genetic Analysis of Quantitative and Qualitative Characteristics in Segregating (F2) Populations of Rice (
Oryza Sativa L.). jwss 1998; 2 (2) :17-29
URL:
http://jstnar.iut.ac.ir/article-1-255-fa.html
چکیده: (34515 مشاهده)
هفت رقم ایرانی و خارجی برنج به صورت طرح “دی آلل یک طرفه” تلاقی داده شد. والدین تلاقیها، به همراه نتاج F2 در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار کشت و برخی از صفات کمی و تعیین کننده کیفیت (نسبت طول به عرض شلتوک و دانه قهوهای برنج، وزن برنج قهوهای و سفید، وزن پوسته برنج، بازده تبدیل و درصد برنج خرد، عملکرد ارقام، درصد آمیلوز، دمای ژلاتینی شدن و غلظت ژل دانه برنج) در آنها اندازهگیری گردید. تجزیه واریانس دادهها حاکی از وجود تفاوتهای معنیدار بین ژنوتیپها و اثرات ترکیبپذیری عمومی برای کلیه صفات و ترکیبپذیری خصوصی برای برخی صفات (نسبت طول به عرض شلتوک و دانه قهوهای برنج، بازده تبدیل و درصد برنج خرد) بود. تحلیل گرافیکی نتایج حاکی از وجود غالبیت جزئی در کنترل ژنتیکی صفاتی مانند نسبت طول به عرض شلتوک و دانه قهوهای (بدون پوسته) برنج، عملکرد دانه، درصد آمیلوز، دمای ژلاتینی شدن و غلظت ژل میباشد. لذا گزینش برای این گونه صفات با توجه به سهم نسبتاً زیاد اثرات افزایشی ژنها میسر میباشد. در کنترل ژنتیکی وزن برنج قهوهای غالبیت کامل و وزن برنج سفید و همچنین وزن پوسته برنج اثرات فوق غالبیت ژنها نقش تعیین کنندهای دارند. بنابراین با توجه به سهم بیشتر اثرات غیرافزایشی ژنها، انتخاب برای این صفات نمیتواند چندان مفید باشد. تفسیر نتایج حاصله حاکی از کنترل ژنتیکی مقادیر بیشتر طول به عرض شلتوک و دانه قهوهای برنج، وزن برنج قهوهای و سفید، عملکرد دانه و درصد آمیلوز توسط ژنهای مغلوب میباشد و کنترل مقادیر کمتر آنها توسط ژنهای غالب صورت میگیرد. برای نسبت طول به عرض شلتوک و دانه قهوهای برنج، رقم دمسیاه و برای وزن برنج قهوهای و سفید، رقم سپیدرود بیشترین ژنهای مغلوب را دارا هستند. برای عملکرد دانه بیشتر، رقم IR 28 و وزن پوسته کمتر، رقم سپیدرود بیشترین ژنهای مغلوب را دارند.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
عمومی دریافت: 1386/10/19 | انتشار: 1377/4/24