Jahan M, Amiri B. Determining the Effective Factors in Water Use Efficiency (WUE) of Common Bean (Phaseolus vulgaris L.), Sesame (Sesamum indicum L.) and Maize (Zea mays L.) in Response to Humic Acid Application and Deficit Irrigation. jwss 2018; 22 (3) :373-394
URL:
http://jstnar.iut.ac.ir/article-1-3323-fa.html
جهان محسن، امیری بهزاد. تعیین عوامل مؤثر بر کارایی مصرف آب لوبیا (Phaseolus vulgaris L.)، کنجد (Sesamum indicum L.) و ذرت (Zea mays L.) در پاسخ به کاربرد اسیدهیومیک و کمآبیاری. علوم آب و خاک. 1397; 22 (3) :373-394
URL: http://jstnar.iut.ac.ir/article-1-3323-fa.html
1. گروه اگروتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد ، Jahan@um.ac.ir
چکیده: (9684 مشاهده)
تحلیل عاملی یکی از تکنیکهای آماری چند متغیره است که بین متغیرهای به ظاهر بیارتباط، رابطه برقرار کرده و محقق را در یافتن دلایل پنهان وقوع یک رخداد یاری میکند. بهمنظور بررسی اثر مقادیر مختلف آبیاری و محلولپاشی اسیدهیومیک و تعیین عاملهای مؤثر بر کارایی مصرف آب کنجد، ذرت و لوبیا، آزمایشی در سال زراعی 94- 1393 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد بهصورت کرتهای خرد شده در قالب طرح پایه بلوک کامل تصادفی به تفکیک برای سه گیاه کنجد، ذرت و لوبیا با سه تکرار انجام شد. سطوح آبیاری (50 و 100 درصد نیاز آبی گیاهان مورد مطالعه) در کرتهای اصلی و کاربرد (شش کیلوگرم در هکتار) و عدم کاربرد اسیدهیومیک در کرتهای فرعی قرار گرفتند. نتایج آزمایش نشان داد که در کنجد، بیشترین عملکرد دانه و ماده خشک در تیمار 100 درصد نیاز آبی و محلولپاشی اسیدهیومیک بهدست آمد. در ذرت، محلولپاشی اسیدهیومیک در شرایط تأمین 50 درصد نیاز آبی منجر به تولید بیشترین وزن دانه در بوته، ارتفاع بوته، شاخص سطح برگ و پهاش خاک شد. بیشترین وزن دانه در بوته، ارتفاع بوته، شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول و میزان فسفر خاک در زراعت لوبیا در تیمار 100 درصد نیاز آبی و محلولپاشی اسیدهیومیک بهدست آمد. نتایج تجزیه عاملی نشان داد که در کنجد متغیرهای عملکرد دانه، عملکرد ماده خشک، وزن دانه در بوته، ارتفاع بوته، شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول، فسفر و کارایی مصرف آب در عامل اول و متغیرهای نیتروژن خاک، پهاش و شوری خاک در عامل دوم قرار گرفتند. در ذرت، عملکرد دانه با متغیرهای عملکرد ماده خشک، شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول، فسفر، شوری و پهاش خاک و کارایی مصرف آب و در لوبیا، با متغیر کارایی مصرف آب روی یک عامل قرار گرفت. بهطورکلی، یافتههای این پژوهش نشان داد که شناسایی متغیرهای تأثیرگذار در هر عامل و نامگذاری منطقی آن با توجه به دانش اکوفیزیولوژیکی گیاه زراعی میتواند زمینهساز مدیریت مستقیم متغیرهای مؤثر در آن عامل در جهت بهبود کارایی مصرف آب باشد.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
عمومی دریافت: 1395/6/1 | پذیرش: 1396/9/13 | انتشار: 1397/8/24