علوم آب و خاک

پدیده گرد و غبار یکی از مخاطرات اقلیمی و زیست محیطی مهم در مناطق خشک تا نیمه خشک جهان می­باشد. این مطالعه جهت بررسی برخی از مهم­ترین ویژگی­های گرد و غبار اتمسفری شهر کرمان بعنوان یکی از شهرهای مهم مناطق خشک کشور با پتانسیل بالای تولید گرد و غبار انجام شده است. از اردیبهشت تا آبان ماه 1391، در 35 نقطه شهر کرمان و با استفاده از تله‌های شیشه‌ای، از گرد و غبار بصورت ماهانه نمونه­ برداری انجام شد. همچنین، جهت مقایسه نتایج گرد و غبار اتمسفری با خاک منطقه، 60 نمونه مختلف خاک سطحی از مناطق برون­شهری و 35 نمونه مختلف خاک درون­شهری تهیه گردید. سپس برخی ویژگی ­های شیمیایی و فیزیکی از جمله pH، هدایت الکتریکی در عصاره 1:2 آب به نمونه، ماده آلی، کربنات کلسیم معادل و نیز توزیع اندازه ذرات در نمونه­ های گرد و غبار و خاک تعیین شد. نتایج این تحقیق نشان داد که میزان خصوصیات شیمیایی بررسی شده در نمونه­ های گرد و غبار بسیار بیشتر از میزان نمونه­ های خاک است و این احتمال داده می­شود که ذرات گرد و غبار در اتمسفر کرمان از خاک­ های شور و قلیایی و آهکی اطراف کرمان منشا می­گیرند. نتایج به دست آمده از توزیع اندازه ذرات گرد و غبار نیز حاکی از آن است که ذرات گرد و غبار جمع­آوری شده در این مطالعه از منابع منطقه ­ای در فاصله متوسط تا زیاد تشکیل شده است. با توجه به اینکه خصوصیات شیمیایی مورد مطالعه  در گرد و غبار طی ماه ­های مختلف تا حدی تغییر مینمایند این موضوع بیان­گر تغییر منابع انسانی و طبیعی تولید گرد و غبار در طی فصول مختلف است.  با توجه به نتایج به دست آمده لازم است با مدیریت مناسب تولید گرد و غبار و ورود آن به شهر کرمان کنترل گردد.