علوم آب و خاک

---

به‌منظور مطالعه صفات زراعی و مرفولوژیکی هیبریدهای ذرت در منطقه همدان سینگل کراس‌های زودرس ۱۰۸, ۳۰۱، متوسط رس ۶۰۴، ۶۴۷ و تری وی کراس ۶۴۷ و دیررس ۷۰۴، ۷۱۱ در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی همدان در خرداد ۱۳۸۴ در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار مورد کشت قرار گرفتند و ۳۳ صفت مورفولوژیکی و فنولوژیکی با استفاده از ۱۰ بوته تصادفی از دو خط وسط با رعایت اثر حاشیه یادداشت برداری گردید. بیشترین عملکرد دانه متعلق به هیبرید SC ۶۴۷ و کمترین عملکرد مربوط به رقمSC ۳۰۱ بود. عملکرد دانه بیشترین هم‌بستگی را با صفت وزن بلال بدون غلاف دارا بود. استفاده از تجزیه به عامل ها به همراه دوران واریماکس نشان داد که ۴ عامل مستقل، مجموعاً ۰۳/۹۸ درصد از تغییرات کل داده‌ها را توجیه کردند. بر اساس نمودار پراکنش حاصل از دو عامل اصلی اول که عامل های خصوصیات فنولوژیکی و عملکرد نام‌گذاری شدند، رقم سینگل کراس ۷۰۴ به‌عنوان رقمی که دارای ببشترین عملکرد علوفه بوده و از نظر شاخص های فیزیولوژیکی نیز برترین بوده و رقم سینگل کراس ۶۴۷ به‌عنوان رقمی با بیشترین عملکرد دانه و قطر بلال و تعداد دانه در ردیف بود، تشخیص داده شد.