علوم آب و خاک

---

بررسی حاضر با هدف معرفی دو شاخص برای اندازه‌گیری تجارت دو جانبه میان کشورها صورت گرفته‌است و مشخصاً اندازه‌گیری کمّی تجارت میان صنعت ایران و جامعه اقتصادی اروپا در رابطه با پنج گروه از کالاهای کشاورزی مدنظر قرار گرفت. بدین منظور از شاخص‌های پیشنهاد شده به وسیله گروبل ـ لوید و آکینو، بهره گرفته شده‌ و نحوه به دست آوردن شاخص‌های فوق شرح داده شده‌است. در راستای دسترسی به هدف مذکور، داده‌ها و اطلاعات لازم از سالنامه‌های آمار بازرگانی خارجی و هم چنین سایت اینترنتی نقطه تجاری ایران به دست آمده ‌است. به طور کلی، شاخص‌های محاسبه شده سطح پایینی از تجارت ایران را با اعضای جامعه اقتصادی اروپا نشان داد. در سه گروه از گروه‌های مورد بررسی ارزش صادرات بسیار بالاتر از واردات بود و در دو گروه غلات و گل‌ها و گیاهان تزیینی در اکثر سال‌های واردات ارزش بالاتری نسبت به صادرات نشان داده ‌است. ولی در کل روند مشخصی در ارزش شاخص‌های محاسبه شده دیده نشد. هم‌چنین تعدادی از کاربردهای دو شاخص معرفی شده نیز شرح داده شده‌ است. مبحث تجارت میان صنعت به خصوص در ایران بحث جدیدی است و بنابراین به نظر می‌رسد با توجه و بررسی بیشتر این مقوله بتوان از مساعدت‌های آن به جامعه اقتصادی بهره گرفت.

---

ارزیابی سیاست‌های حمایتی دولت از نقطه نظرات متفاوت اقتصادی مثل اثرات جانبی و رفاهی آنها همواره مورد توجه قرار گرفته است. هدف اصلی این پژوهش بررسی آثار سیاست خرید تضمینی پنبه، سیب زمینی و پیاز بر روی سطح زیر کشت و عملکرد این محصولات دراستان فارس می‌باشد. برای این منظور با به‌کارگیری داده‌های دوره زمانی 1381- 1351و انجام آزمون ایستایی متغیرهای مربوطه از مدل تعدیل جزیی نرلاو برای برآورد توابع سطح زیر کشت و عملکرد استفاده شد. از جمله ویژگی الگوی مقاله حاضر آن است که نرخ حمایت مؤثر به عنوان متغیر توضیحی مؤثر وارد مدل شده است. گرچه نتایج به ‌دست آمده برای تمام محصولات یکسان نبود ولی به‌نظر می‌رسد سیاست مورد نظر، تأثیر معنی‌داری بر روی سطح زیر کشت و عملکرد محصولات مورد مطالعه نداشته است. از آنجا که سیاست خرید تضمینی درسال‌های اخیر در استان فارس اعمال شده و اثر بخشی این سیاست‌ها مستلزم گذشت زمان است، شاید بتوان در افقی طولانی‌تر انتظار آثار متفاوتی داشت.

---

هدف اصلی این مطالعه، تعیین بهترین سیستم آبیاری و رتبه‌بندی کل سیستم‌های آبیاری قابل کارکرد در استان اصفهان است. آمار و اطلاعات مورد نیاز از طریق تکمیل پرسش‌نامه از 262 زارع دو شهرستان‌های فریدن و سمیرم در استان اصفهان به‌دست آمد. رتبه‌بندی و مقایسه سیستم‌ها از طریق روش‌های ماتریس معیارها و کارایی کیفی گزینه‌ها و برنامه‌ریزی توافقی انجام شد. در این مطالعه، سیستم‌های بارانی خطی، دورانی، تفنگی، چرخدار، کلاسیک ثابت و کلاسیک متحرک مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج حاصل نشان داد که آبیاری بارانی کلاسیک ثابت و بعد از آن کلاسیک متحرک، و در مواردی نیز فقط کلاسیک متحرک، به‌عنوان بهترین سیستم است. نتایج حاصل نشان دهنده تفاوت اندک بین انتخاب کشاورزان دارای آبیاری بارانی و سیستم مناسب منطقه است. هم‌چنین مقایسه نتایج سیستم مناسب منطقه با کشاورزان دارای آبیاری سنتی نشان دهنده تفاوت نسبتاً زیاد بین سیستم مورد استفاده کشاورزان با سیستم بهینه می‌باشد.

---

در این مطالعه، تنگناها و مشکلات تولید و بازاریابی و نیز مسیرهای مختلف بازاررسانی و خدمات مربوط به آن از قبیل حمل و نقل، بسته بندی، انبارداری، درجه بندی و استاندارد گل رز هلندی در شهرستان اصفهان، به عنوان یکی از عمده تولید کنند ه های این گل، مورد بررسی قرار گرفت . در این راستا، مقادیر حاشیه بازاریابی، سهم عوامل بازاریابی در حاشیه بازاریابی، ضریب هزینه بازاریابی و کارایی بازاریابی محاسبه شد . اطلاعات این تحقیق از طریق تکمیل پرسش نامه از ٣٨ تولید کننده، عمده فروش (پخش کننده های گل ها ی شاخه بریده) و خرده فروش (گلفروشی های سطح استان ) و مصاحبه حضوری با ٤ شرکت مشاوره در زمینه تولید و بازاریابی رز هلندی ٥٦ درصد تولید کنندگان فقط فعالیت تولیدی دارند و هیچ گونه فعالیتی در زمینه صادرات به کشورهای خارجی و حتی استان های دیگر نداشته اند.  کارایی تکنیکی ( ١٧/78 درصد)در مسیر اصلی بیشتر از کارایی قیمتی (67/34درصد)است و کارایی بازاریابی محاسبه شده نشان می دهد که به ازای هر ١٠٠ ریال هزینه خدمات بازاریابی، ١٨٨ ریال ارزش افزوده ایجاد می شود. بر اساس نتایج به دست آمده ، مشکلات بازار رز هلندی بررسی و پیشنهاداتی در زمینه حل مسا یل موجود و بهبود تولید و بازاررسانی گل رز هلندی ارائه گردیده است.