کورش قادری، رضا جعفری نیا، بهرام بختیاری، زهرا افضلی گروه،
جلد ۲۲، شماره ۱ - ( علوم آب و خاک - علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی- بهار ۱۳۹۷ )
چکیده
بررسی پدیده فرسایش موضعی در پایین‌دست سازه‌های هیدرولیکی آنقدر پیچیده است که به‌راحتی نمی‌توان یک مدل عمومی برای تخمین صحیح ابعاد فرسایش توسعه داد. در چند دهه اخیر استفاده از روش‌های داده محور برای مدل‌سازی و پیش‌بینی رفتار نامعلوم یا پیچیده سیستم‌ها گسترش یافته است. یکی از انواع این روش‌ها، روش برخورد گروهی با داده‌ها (GMDH) است که با رویکرد خود سازماندهی داده‌ها، به‌تدریج مدل‌های پیچیده‌تری را در طول ارزیابی عملکرد مجموعه داده‌های ورودی و خروجی تولید می‌کند. هدف از انجام این تحقیق بررسی کارائی روش GMDH و توسعه مدلی بر مبنای آن برای تخمین صحیح ابعاد حفره فرسایش (ماکزیمم عمق آب‌شستگی، فاصله ماکزیمم عمق آب‌شستگی تا لبه سرریز و طول حفره فرسایش) در پایین‌دست سرریز سیفونی با مستهلک کننده انرژی جامی شکل برای مجموعه‌ای از داده‌های مشاهداتی آزمایشگاهی است. ۸۰ درصد داده‌ها در دوره آموزش و ۲۰ درصد باقی‌مانده برای دوره آزمون استفاده شد. متوسط مقادیر معیارهای آماری MSRE، MPRE، CE وRB در دوره آزمون برای تابع انتقالی غیرخطی درجه دوم (FUNC۱) به‌ترتیب ۹۲/۰، ۰۲/۰، ۷۴/۸ و ۰۱/۰- و برای تابع انتقالی غیرخطی درجه اول (FUNC۲) به‌ترتیب ۸۵/۰، ۰۲/۰، ۴۳/۱۰ و ۰۲/۰- محاسبه شدند و نتایج نشان داد عملکرد (FUNC۱) بهتر از (FUNC۲) بوده است. همچنین مقدار ضریب تبیین (R۲) برای تخمین ابعاد هندسه حفره فرسایش با روش‌های رگرسیون خطی، رگرسیون غیرخطی و شبکه‌های عصبی نیز مقایسه شد. نتایج حاکی از عملکرد بسیار مناسب مدل توسعه داده شده GMDH در تخمین صحیح ابعاد حفره فرسایش است.
هوشنگ جعفری نیا، علی شعبانی، سعید صفیرزاده، محمدجواد امیری،
جلد ۲۷، شماره ۲ - ( علوم آب و خاک- تابستان ۱۴۰۲ )
چکیده
با توجه به شرایط اقلیمی ایران، افزایش کم‌آبی و تأثیر آن بر کارایی مصرف آب و کودهای شیمیایی، آزمایشی به‌منظور بررسی تأثیر دور آبیاری (۶، ۹ و ۱۲ روز)، سطوح مختلف کود نیتروژن (۲۰۰، ۳۰۰ و ۴۰۰ کیلوگرم اوره در هکتار) و روش کشت (روی پشته یا هیلینگ‌آپ شده و داخل جویچه) بر عملکرد و بهره‌وری آب نیشکر به‌صورت طرح فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در ۳ تکرار در شرکت کشت و صنعت حکیم فارابی خوزستان انجام شد. نتایج مقایسه میانگین نشان داد بیشترین عملکرد نیشکر (۱۰۶/۷۳ تن در هکتار) در دور آبیاری ۹ روز به‌دست آمد، در حالی‌که کمترین آن (۵۹/۱۰تن در هکتار) در دور آبیاری ۱۲ روز مشاهده شد. همچنین، با کاربرد ۴۰۰ کیلوگرم اوره در هکتار، بیشترین عملکرد نیشکر (۹۹/۸۹ تن در هکتار) به‌دست آمد و کشت درون جوی در مقایسه با کشت روی پشته عملکرد بیشتری را داشته است. بیشترین کارایی مصرف آب بر اساس عملکرد ساقه نیشکر و شکر تولیدی به‌ترتیب با ۳/۵۵ و ۰/۳۴ کیلوگرم به‌ازای هر مترمکعب آب مصرفی، در دور آبیاری ۹ روز به‌دست آمد. افزایش معنی‌دار کارایی مصرف آب بر اساس عملکرد ساقه نیشکر در تیمار ۴۰۰ کیلوگرم اوره در هکتار در مقایسه با دو سطح کودی دیگر مشاهده شد. هرچند در کارایی مصرف آب شکر تولیدی اختلاف معنی‌داری مشاهده نشد. نتایج پژوهش نشان داد که دورهای آبیاری ۶ و ۹ روز در اکثر صفات مورد بررسی تفاوت معنی‌داری نسبت به یکدیگر نداشتند، بنابراین در شرایطی که سطح کشت نیشکر زیاد و مقدار آب قابل‌دسترس محدود است، افزایش فواصل آبیاری (۲ تا ۳ روز بیشتر) برای نیشکر توصیه می‌شود. کشت در داخل جویچه می‌تواند در کاهش آب مصرفی نیز نقش مؤثری داشته باشد. بنابراین، کم‌آبیاری به همراه مصرف مناسب و متعادل کود نیتروژن می‌تواند به‌عنوان یک راهبرد مناسب در کشت نیشکر مورد استفاده قرار گیرد.
