غلام حیدر زورقی، کاظم شعبانی گورجی، محمد رضا نورا، علی رضا راشکی،
جلد 23، شماره 2 - ( علوم آب و خاک - علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی- تابستان 1398 )
چکیده
ایجاد لایه محافظ بر سطح تپه‌های ماسه‌ای با هدف کاهش فرسایش آن، سالیان طولانی مرسوم بوده است. استفاده از مالچ‌های نفتی در بعضی از کشورها، علاوه بر هزینه‌های زیاد، مشکلات فراوان زیست‌محیطی در بر داشته است. در این تحقیق از دوغاب آهک هیدراته به‌عنوان پوشش محافظ (مالچ) ماسه‌های بادی استفاده شد. این دوغاب در سه تیمار با نسبت‌های 3، 5 و 7 درصد آهک آماده و با آب‌پاش، به‌طور یکنواخت بر سطح پلات‌های با ابعاد 2×5 متر از تپه‌های ماسه پاشیده شد. ضخامت میانگین هر لایه مالچی با کولیس اندازه‌گیری و میزان سایش آن در فاصله زمانی دو ماهه در هر پلات از تیمارهای سه‌گانه مالچ آهکی و شاهد، با استفاده از نقاط نشانه‌گذاری در سه محل محاسبه شد. تحلیل آماری داده‌ها با نرم‌افزارهای SPSS و Excel انجام شد. نتایج نشان داد، که لایه مالچ دوغاب آهک سه درصد در مقابل سایش بادی مقاومت کافی نداشته و با تیمار شاهد قابل مقایسه است. نتایج سایش لایه‌های مالچ دوغاب آهک پنج و هفت درصد حاکی است که با افزایش میزان درصد آهک مقاومت مالچ در مقابل سایش باد افزایش یافته است. لایه مالچ دوغاب آهک هفت درصد با ضخامت 3/6 میلی‌متر، بیشترین مقاومت سایشی را در شرایط طبیعی محل از خود نشان داد.
