سعید شیوخی سوغانلو، سحر گلشن، مجتبی خوش روش،
جلد 22، شماره 4 - ( علوم آب و خاک - علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی- زمستان 1397 )
چکیده
اثرات ناشی از تغییر اقلیم میتواند با انتشار از سطح زمین به سوی ژرفای خاک، رژیم گرمایی خاک را تحت تأثیر قرار دهد. از طرفی، انرژی گرمایی نهفته در خاک، نقش بسیار مهمی را در تغییرات دمای خاک ایفا می‌کند. از این‌رو، در این پژوهش بهمنظور تشخیص روند تغییرات دمای ژرفاهای خاک، از داده‌های اندازهگیری شده روزانه دمای هوا در ارتفاع دو متری (اسکرین) در طول سال‌های 2014-1951 میلادی و دمای روزانه ژرفاهای خاک (5، 10، 20، 30، 50 و 100 سانتیمتری)، برای ساعت‌های 3، 9 و 15 در طول دوره آماری سال‌های 2014-1992 در ایستگاه هواشناسی شاهرود استفاده شد. برای تشخیص روند در سری‌های زمانی ماهانه، فصلی و سالانه دمای ژرفاهای خاک، روش‌های پارامتری (تحلیل رگرسیونی و پیرسون) و ناپارامتری (من- کندال و اسپیرمن) به‌کار برده شد. بر اساس نتایج، آزمون تعیین روند نشانگر افزایش دمای خاک در تمامی ماه‌ها به‌جز ژانویه، فوریه و مارس بود. دمای خاک در فصل‌های بهار، تابستان و پاییز افزایش یافته است (P ≤ 0/05). در ادامه نیز تعیین روند سالانه دمای خاک نشان داد که به غیر از روش پارامتری ضریب همبستگی پیرسون، دمای خاک در تمامی ژرفاها دارای روند افزایشی بود (P ≤ 0/05). بر پایه این یافته‌ها، میتوان این‌گونه اظهار داشت که در طول دوره بررسی، دمای ژرفاهای خاک طی سال‌های اخیر افزایش یافته است.
