مهدی سرگلزایی، محمدعلی ادریس،
جلد ۸، شماره ۱ - ( بهار ۱۳۸۳ )
چکیده
در این پژوهش از تعداد ۱۴۳۲۲ رکورد مربوط به صفات رشد ۲۳۸۷ رأس گوسفند پرورش یافته در ایستگاه پرورش و اصلاح نژاد گوسفند بختیاری در طی سال‌ها‌ی ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۶ برای برآورد روند تغییرات فنوتیپی، ژنتیکی و محیطی بر اساس مدل دام برای بره‌ها، قوچ‌ها و میش‌ها استفاده شد. روند ژنتیکی وزن تولد، وزن شیرگیری، وزن شش ماهگی، افزایش وزن روزانه از تولد تا شیرگیری، از شیرگیری تا شش ماهگی و از تولد تا شش ماهگی به ترتیب برای میش‌ها به عنوان نشان‌دهنده سطح ژنتیکی گله (۹/۲ ±) ۲/۱۲، (۵/±۵) ۶/۱۹، (±۷/۸) ۷/۲۸، (±۰/۰۴) ۱۵/۰، (±۰/۰۵) ۰۶/۰ و (۰۴/۰±) ۱۴/۰ گرم در سال برآورد گردید. بنابراین بیشترین میزان پیشرفت ژنتیکی گله مربوط به صفت وزن ۶ ماهگی (۷/۲۸ گرم در سال) و بعد از آن مربوط به وزن شیرگیری (۶/۱۹ گرم در سال) بود. هم‌چنین نتایج در مورد میانگین میزان تغییرات ژنتیکی سالیانه مربوط به قوچ‌ها و بره‌ها نیز نشان داد که همین صفات به همین ترتیب بیشترین پیشرفت را داشته است. پیشرفت در این صفات را می‌توان مربوط به انتخاب مستقیم آنها توسط اندیس انتخاب در طی سال‌ها‌ی تحقیق دانست. میانگین روند فنوتیپی و محیطی منفی دارای نوسان بود که می‌تواند مربوط به بدتر شدن وضعیت و شرایط محیطی به خصوص تغذیه گوسفندان به دلیل شرایط آب و هوایی نامساعد (خشک‌سالی) در طی سال‌ها پژوهش باشد. هم‌چنین نتایج نشان می‌دهد که تغییر شرایط محیطی می‌تواند ارزشیابی ژنتیکی گله را به شدت تحت تأثیر قرار دهد.
