علی نهضتی پاقلعه، شاهرخ زند پارسا، علی رضا سپاسخواه،
جلد ۱۲، شماره ۴۶ - ( (ب)-زمستان ۱۳۸۷ )
چکیده
مدیریت آب و کود نیتروژنه محصولات کشاورزی به دلیل کمبود منابع موجود و مشکلات زیست محیطی باید بهبود یابد. در سال‌های اخیر استفاده از مدل‌های کامپیوتری رشد گیاهان نقش مهمی در مدیریت آبیاری و کود نیتروژنه ایفا نموده است. در این پژوهش مقادیر بهینه آب و کود نیتروژنه در شرایط حداکثر محصول ذرت و حداکثر سود در شرایط محدودیت زمین و آب با استفاده از مدل کامپیوتری رشد ذرت MSM (Maize Simulation Model) در دور آبیاری هفت روز و بدون بارش در فصل رشد برآورد شده‌اند. با اجرای مدل، عملکرد ذرت در ۲۵ مقدار فصلی آب از ۳۵۰ تا ۱۷۰۰ میلی متر و ۴۶ مقدار کود نیتروژنه از صفر تا ۴۵۰ کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار شبیه‌سازی شد. آب آبیاری متناسب با تبخیر و تعرق هفتگی توزیع شد و اضافه نمودن ۳۰% و ۷۰% کود نیتروژنه به ترتیب در ۱۹ و۵۰ روز بعد از کاشت در نظر گرفته شد. با محاسبه هزینه‌های عملیات زراعی و قیمت‌های رایج بازار در استان فارس مقدار بهینه آب و نیتروژن مصرفی تعیین گردید. در شرایط قیمت‌های رایج آب و کود نیتروژنه و هزینه‌های رایج کشاورزی برای تولید محصول ذرت (۸۸ ریال بر هر متر مکعب آب و ۱۹۴۶ ریال بر کیلوگرم نیتروژن)، مقدار بهینه آب برای شرایط حداکثر محصول برابر ۱۳۳۶میلی متر و برای حداکثر سود در شرایط محدودیت زمین و محدودیت آب به ترتیب برابر ۱۰۰۸ و ۸۴۴ میلی متر محاسبه گردید. هم‌چنین مقدار بهینه کود نیتروژن با توجه به مقادیر نیترات و آمونیوم خاک در موقع کاشت (به ترتیب برابر ۱۴ و ۲۱ کیلوگرم نیتروژن خالص درهکتار تا عمق ۶/۰ متری خاک)، برای شرایط حداکثر محصول و محدودیت زمین و آب، به دلیل قیمت پایین نیتروژن برابر با ۴۵۰ کیلوگرم در هکتار تعیین گردید. با قیمت آب و نیتروژن به میزان ۱۰۰۰ ریال بر متر مکعب و ۳۰۰۰۰ ریال بر کیلوگرم نیتروژن مصرفی، مقدار بهینه آب در فصل رشد برای شرایط محدودیت زمین و محدودیت آب به ترتیب ۸۹۹ و ۸۷۴ میلی متر و مقدار بهینه نیتروژن به ترتیب ۱۲۰ و ۲۱۰ کیلوگرم نیتروژن در هکتار محاسبه شد.
