مهدی نجفی قیری، یاسمن کیاسی، فریدون خادمی، علی رضا محمودی، حمید رضا بوستانی، مرضیه مکرم، محمد جواد غلامی،
جلد ۲۲، شماره ۳ - ( علوم آب و خاک - علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی- پاييز ۱۳۹۷ )
چکیده
اطلاعات اندکی در مورد تأثیر جاده‌سازی بر پوشش گیاهی و خاک‌های اطراف جاده وجود دارد. پژوهش حاضر برای بررسی تأثیر جاده داراب - بندرعباس بر پوشش گیاهی، ویژگی‌های خاک و قابلیت استفاده عناصرغذایی خاک‌های اطراف جاده انجام شد. بنابراین، از سه منطقه مختلف از حاشیه جاده و اراضی اطراف آن (۵۰ متری لبه جاده)، ۱۸ نمونه خاک برداشته شد و سپس درصد تاج پوشش، نوع و تراکم پوشش گیاهی نیز اندازه‌گیری شد. ویژگی‌های خاک و قابلیت استفاده نیتروژن، فسفر، پتاسیم، آهن، منگنز، روی و مس در خاک‌ها اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که خاک‌های حاشیه جاده دارای مقدار ماده آلی و شن بیشتر و رس و pH کمتری نسبت به خاک‌های اطراف هستند. میانگین مقدار نیتروژن، آهن، روی و مس قابل استفاده در خاک‌های حاشیه جاده به‌ترتیب ۱۳/۰ درصد و ۲/۴، ۲/۳ و ۷/۰ میلی‌گرم بر کیلوگرم و به‌طور معنی‌داری بیشتر از خاک‌های اطراف (به‌ترتیب ۰۶/۰ درصد، ۸/۲، ۶/۰ و ۳/۰ میلی‌گرم بر کیلوگرم) بود. پوشش گیاهی در خاک‌های حاشیه جاده متنوع‌تر و بیشتر شامل گونه‌های درمنه و گون بادکنکی بود. درصد تاج پوشش گیاهی در اراضی حاشیه جاده (۸/۱۳ درصد) به‌طور معنی‌داری بیشتر از اراضی اطراف (۵/۸ درصد)، بود. به‌طورکلی می‌توان نتیجه‌گیری کرد که خاک‌های حاشیه جاده دارای شرایط رطوبتی و حاصلخیزی مناسبی جهت توسعه پوشش گیاهی هستند که این می‌تواند در مدیریت حفاظت خاک حاشیه جاده‌ها مدنظر قرار گیرد.
