114 نتیجه برای جو
حسین ارزانی، مرضیه مسیبی، علی نیکخواه،
جلد 12، شماره 46 - ( 10-1387 )
چکیده
آگاهی از میزان علوفه مورد نیاز دام برای تعیین ظرفیت چرا و ایجاد تعادل دام و مرتع ضروری است. نیاز روزانه به کیفیت علوفه در دسترس، وزن زنده، سن و شرایط فیزیولوژیکی دام بستگی دارد. از آنجا که بیش از 20 نژاد گوسفندی با جثههای متفاوت از مراتع کشور استفاده میکنند، وزن معادل واحد دامی برای هر نژاد باید تعیین و براساس آن نیاز روزانه علوفه تعیین گردد. در این تحقیق وزن زنده واحد دامی نژاد فشندی (با در نظر گرفتن میانگین وزن زنده میشهای سه و چهار ساله) تعیین شد. بدین منظور 3 گله از میان گلههای موجود در طالقان که بیش از 100 رأس گوسفند نژاد فشندی داشتند، انتخاب شدند. در هر گله 15 رأس میش سه ساله، 15 رأس میش 4 ساله، 5 رأس قوچ 3 ساله و 5 رأس قوچ 4 ساله انتخاب که در ابتدای ورود به ییلاق، هنگام خروج از ییلاق و یک بار در زمستان، جمعا سه بار وزن آنها اندازهگیری شد. همچنین در هر گله نیز 5 رأس بره سه ماهه در ابتدای فصل چرا، 5 رأس بره 6 ماهه در انتهای فصل چرا وزنکشی شدند. نیازهای غذایی آن در شرایط نگهداری با توجه به شرایط محیطی و فواصل آبشخوار (50 درصد بیشتر از مقدار پیشنهادی جداول NRC و فرمول پیشنهادی ماف1984) با استفاده از دو روش استفاده از دادههای جداول NRC و فرمول ماف محاسبه گردید. جهت تجزیه و تحلیلهای آماری از نرمافزار SAS و آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاًَ تصادفی استفاده شد. نتایج نشان داد که اندازه واحد دامی گوسفند فشندی 7/60 کیلوگرم میباشد. همچنین میانگین وزن قوچهای سه و چهار ساله به ترتیب 3/80 و 3/85 کیلوگرم و برههای سه و شش ماهه به ترتیب 4/21 و 8/37 کیلوگرم تعیین شد. معادل واحد دامی برای قوچ و برههای سه و شش ماهه به ترتیب برابر با 36/1 ، 35/0 و 62/0 تعیین گردید. در روش اول میزان انرژی متابولیسمی مورد نیاز روزانه دام از جداول NRC (1985) استخراج شد که با احتساب شرایط منطقه برابر با 8/13 مگاژول انرژی متابولیسمی در روز بود. در روش دوم با استفاده از فرمول ماف، میزان انرژی متابولیسمی مورد نیاز روزانه برابر با 8/11مگاژول تعیین گردید.
محسن کافی، مریم حقیقی، علی تهرانی فر، غلامحسین داوری نژاد، حسین نعمتی،
جلد 13، شماره 47 - ( 1-1388 )
چکیده
نظر به اهمیت فوق العاده چمن در طراحی و ایجاد فضای سبزاستفاده از یک ماده آلی مناسب به جای کود حیوانی وکمپوست زباله شهری با توجه به معایب آنها به منظور کشت چمن ضروری است. بنابراین در این پژوهش امکان استفاده از روش جدید هیدرومالچینگ (مخلوط بذر + مواد آلی +آب + کود + مواد دیگر بر سطح مورد نظر توزیع میشود) بررسی شد. ماده آلی مورد استفاده، ضایعات کارخانجات قارچ، (Spent Mushroom Compost- SMC) بود که با دو درجه پوسیدگی شش ماهه و یک ساله در دو زمان بهار و پاییز استفاده شد. آزمایش به صورت آزمایش فاکتوریل (2×2×2) در قالب بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار انجام گرفت و صفاتی چون تراکم، استقرار، یکنواختی و رنگ اندازهگیری شد. نتایج نشان داد که استفاده از کمپوست قارچ آثار بهتری در جوانهزنی تراکم، استقرار، یکنواختی و رنگ نسبت به کود حیوانی داشته است. کمپوست قارچ شش ماهه با توجه به اینکه تراکم و یکنواختی بهتری ایجاد کرد و مدت زمان کمتری نیز نگهداری میشود کم هزینهتر میباشد و قابل توصیهتر است. در کشت بهاره نیز صفاتی همچون تراکم، استقرار، یکنواختی و جوانهزنی بهتر بودند. بنابراین به طور کلی استفاده از روش هیدرومالچینگ با کمپوست قارچ شش ماهه در فصل بهار توصیه میشود.
اسرافیل محرمی، محمد شاهدی، مهدی کدیور،
جلد 13، شماره 47 - ( 1-1388 )
چکیده
آنزیم های آرد گندم نقش مهمی در تو لید مناسب محصولات مختلف به خصوص نان دارند . شناخت دقیق سیستم های آنزیمی آرد و منطقه (M بهین هسازی فعالیت آنها اساس بسیاری از تحقیقات در صنعت نانوایی است . در این تحقیق سه رقم گندم (مهدوی، کویر و ٧٣١٨ اصفهان انتخاب شد . خصوصیات شیمیایی آرد و فعالیت های آنزیمی ا ین سه رقم تعیین گردید. برای بررسی روند تغییرات فعالیت آنزیمی (آلفاآمیلاز، لیپاز و لیپواکسیژناز ) در طی جوانه زنی، فعالیت این آنزی م ها بعد از ساعات مختلف جوان هزنی انداز هگیری شد و ارتباط بین طول ریشه و فعالیت آلفاآمیلازی و نیز ارتباط بین فعالیت لیپاز و لیپو اکسیژناز بررسی شد . نتایج آزمون های شیمیایی آرد نشان داد که از نظر جزء آردهای ضعیف و آرد ارقام کویر و مهدوی جزء آردهای متوسط قرار گرفته و در ضمن هر M درصد پروتئین و گلوتن، آرد رقم ٧٣١٨ سه رقم از نظر فعالیت آلفاآمیلازی در سطح پایینی قرار دارند . گرچه رقم کویر از نظر سه آنزیم مورد نظر، فعالیت بیشتری نسبت به دو رقم دیگر داشت . نتایج آزمون جوانه زنی نشان داد که در اثر جوانه زنی تغییرات فعالیت آلفاآمیلاز و لیپاز روندی افزایشی داشته، در صورتی که فعالیت لیپواکسیژناز از روند افزایشی پیروی نکرد . نتایج آزمون هم بستگی ساد ه نشان داد که بین طول ریشه و عدد فالینگ هم بستگی منفی و معنی دار (تا ٧٢ ساعت جوانه زنی) وجود دارد، که می تواند نشان دهنده وجود هم بستگی مثبت و معنی دار بین طول ریشه و فعالیت آلفاآمیلازی باشد . این آزمو ن هم چنین نشان داد که بین فعالیت لیپاز و لیپواکسیژناز ی ک هم بستگی مثبت و معنی دار در طی جوانه زنی وجود دارد.
احسان محجوبی، حمید امانلو، داود زحمتکش،
جلد 13، شماره 47 - ( 1-1388 )
چکیده
۱۷۱ ، و ± ۲، میانگین روزهای آبستنی ۱۵ /۷۶ ± ۱/ ۲۸۹ ، میانگین تعداد زایش ۱۴ ± ۱۸ ر أس گاو هلشتاین با میانگین روزهای شیردهی ۳۵ ۴ به منظور مطالعه اثر جایگزینی تفاله چغندر قند (ماده خوراکی لیپو ژنیک) با جو (ماده خوراکی /۱۲ ± ۰/ میانگین نمره وضعیت بدنی ۳۵ گلوکوژنیک) بر توان تولیدی، نمره وضعیت بدنی و متابولیت های خون در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی مورد آزمایش قرار گرفتند . ۱۴ درصد /۸۷ ( ۲۳ درصد جو (بدون تفاله )، ۲ /۴۷ ( گاوها براساس تعداد زایش بلوک بندی شدند و به طور تصادفی به سه تیمار که حاوی ۱ ۱۷ درصد تفاله ) بودند، اختصاص داده شدند . میانگین تولید شیر تصحیح / ۶ درصد جو (به همراه ۲ /۲۷ ( ۸ درصد تف اله) و ۳ / جو (به همراه ۶ ۲۰ کیلوگرم در روز بود . درصد چربی شیر در / ۱۸ و ۰۸ /۰۸ ،۱۸/ ۳ درصد چربی در تیمارهای یک تا سه به ترتیب ۱۰ / شده براساس ۵ درصد پروتئین، لاکتوز، کل مواد .(P<۰/ ۵ درصد بود و تفاوت معنیداری داشت ( ۰۰۳ / ۴ و ۱۸ /۹۱ ،۴/ تیمارهای یک تا سه به ترتیب ۳۷ ۰/ ۰ و ۸۴ /۸۲ ،۰/ جامد، و مواد جامد بدون چربی تفاوت معنی داری بین تیمارها نداشتند . انرژی شیر در تیمارهای یک تا سه به ترتیب ۷۶ ۰- واحد ) و ضخامت چربی پشت / ۰- و ۱۲ /۰۹ ،۰/ یک تمایل به کاهش نمره وضع یت بدنی ( ۱۳ .(P<۰/ مگاکالری در کیلوگرم بود ( ۰۲ کلسترول ،((P<۰/ ۵۷ میل یگرم در دسی لیتر ( ۰۱ / ۵۸ و ۱۶ ،۶۵/ ۱- میل یمتر) تشخیص داده شد. تغییر گلوکز پلاسما ( ۸۳ / ۰- و ۶ /۴ ،۲/۵) ۷ گرم در دسی لیتر / ۷ و ۷ /۳۲ ،۶/ و کل پروتئین پلاسما ( ۴۲ ،((P<۰/ ۱۲۰ میلی گرم در دسی لیتر ( ۰۰۳ / ۱۲۲ و ۸ /۴ ،۱۵۷/ پلاسما ( ۳۳ به ترتیب در تیمارهای یک تا سه معنی دار بود . سایر متابولیت های پلاسما از جمله اسیدهای چرب غیر استریفه و انسولین تغییر ((P<۰/۰۴) معنی داری نداشتند . با توجه به نتایج این آزمایش به نظر می رسد که با گنجاندن مواد خوراکی لیپو ژنیک در جیره گاوهای چاق در اواخر دوره شیردهی میتوان تا حدی نمره وضعیت بدنی را کاهش داد و نیز از کاهش تولید ملازم با رقیق کردن جیره جلوگیری نمود.
براتعلی سیاه سر، علیرضا طالعی، سید علی پیغمبری، محمد رضا نقوی، عبدالمجید رضایی، شیرعلی کوهکن،
جلد 13، شماره 47 - ( 1-1388 )
چکیده
به منظور ن قشه یابی نواحی ژنومی مؤثر در کمیت و کیفیت علوفه جو، دو آزمایش در سال ۱۳۸۶ با ۷۲ لاین هاپلوئید مضاعف جو به همراه والدین آنها (استپتو و مورکس )، در مزارع تحقیقاتی دانشکده علوم زراعی و دامی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران و مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی سیستان، در طرح بلوک کامل تصادفی با دو تکرار اجرا گردید . هر کرت آزمایشی شامل شش ردیف برای هر صفت در هر محیط (CIM) به روش نقشه یابی فاصله ای مرکب QTL به طول ۳ متر و فاصله بین ردیف ۲۵ سانتی متر بود . تجزیه به طور مجز ا انجام گرفت . اثر اصلی ژنوتیپ برای کلیه صفات مورد مطالعه بسیار معن ی دار بود. برای کلیه صفات مورد بررسی، تفکیک متجاوز از والدین در دو جهت مثبت و منفی دیده شد . هم بستگی بین صفات مربوط به کیفیت با کم یت علوفه منفی بود . برای صفات مورد ۳۹ درصد متغیر بود . / ۷ ت ا ۰۴ / ها از ۰۷ Q TL شناسایی شد. واریانس فنوتیپی توجیه شده ب هوسیله این QTL مطالعه در مجموع سی و سه های مربوط به شاخص های کیفیت علوفه (مواد QTL . ۲ به دست آمد H برای نسبت برگ به ساقه، روی کروموزوم LOD بیشترین مقدار مغذّی قابل هضم کل، قابلیت هضم مواد آلی خشک، نسبت برگ به ساقه، نسبت دانه به علوفه و تعداد پنجه در بوته ) و کمیت آن (ارتفاع های نقش هیابی شده از Q TL ۷ نقش هیابی گردیدند. اکثر H ۶ و H ،۵H ،۴H ،۳H ،۲H ،۱H بوته، وزن تر و خشک علوفه ) روی کروموزو مهای پایداری خوبی برخوردار بودند و م یتوانند در برنام ههای گزینش به کمک نشانگر مورد استفاده قرار گیرند.
حامد غباری، سیدحسین گلدانساز، حسن عسکری،
جلد 13، شماره 47 - ( 1-1388 )
چکیده
پروانه جوانه خوار بلوط L. (Lep., Tortricidae) Tortrix viridana یکی از آفات جنگلهای بلوط استان کردستان است و هر ساله خسارات عمدهای را به جنگلهای این استان وارد میکند. یکی از روشهای مناسب برای پایش (Monitoring) و کنترل این آفت میتواند در این جنگلها، استفاده از تلههای فرمونی باشد. عوامل متفاوتی میتوانند بر کارایی این تلهها تأثیر بگذارند. در این تحقیق سه عامل عمده مانند: نوع تله، غلظت فرمون، و ارتفاع نصب تله، بررسی شد. در این راستا چهار نوع تله: لولهای، بالی، مستطیلی و دلتا مورد آزمایش قرار گرفتند و جهت تعیین ارتفاع مناسب نصب تلهها، دو ارتفاع: ناحیه وسط و قسمت بالایی درخت، در نظر گرفته شد. همچنین غلظتهای 5/0، 1 و 5/1 میلیگرم جهت تعیین غلظت مناسب، مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج آزمایشها نشان داد که تله لولهای، مستطیلی و دلتا نسبت به تله بالی بهتر عمل کرده و در سطح بالاتری از نظر کارایی قرار دارند (05/0 P<) بین دو ارتفاع نصب تله به لحاظ میزان شکار، تفاوت معنیدار وجود نداشت (05/0 P >). مقایسه کارایی سه غلظت: 5/0، 1 و 5/1 میلیگرم از نظر کارایی اختلاف معنیداری نشان داد (05/0 P<)، بهنحوی که غلظت 5/0 میلیگرم نسبت به دو غلظت دیگر در جلب و شکار افراد نر، بهتر عمل کرده و کارایی بالاتری داشت. بر اساس نتایج به دست آمده، تلههای لولهای چسبدار، حاوی کپسول فرمون 5/0 میلیگرمی، که در ناحیه وسط درختان بلوط نصب شده بودند در مدیریت کنترل این آفت، قابل توصیه هستند.
رحمت الله کریمی زاده، بهروز واعظی، طهماسب حسین پور، اصغر مهربان، حسن قوجق،
جلد 13، شماره 48 - ( 4-1388 )
چکیده
محیط یکی از مسایل پیچیده برنامه های به نژادی برای تهیه ارقام پرمحصول و سازگار به شمار می رود. روش های زیادی × اثر متقابل ژنوتیپ محیط ار ایه شده است . هدف از این تحقیق ابتدا انتخاب برترین و پایدارترین ژنوتیپ جو مناسب کشت در × برای تجزیه اثر متقابل ژنوتیپ مناطق دیم نیمه گرمسیر کشو ر بوده و سپس تعیین روابط متقابل بین پارامترهای پایداری مختلف، رابطه آنها با عملکرد دانه و تکرارپذیری ١٣٨٤ ) با طرح پایه بلوک های - این پارامترها طی سه سال متوالی است . عملکرد دانه ١٨ ژنوتیپ جو در ٤ منطقه از ایران به مدت ٣ سال ( ٨٦ کامل تصادفی با ٤ تکرار مورد ارزیابی قرار گرفت . سه دسته داده برای تعیین روابط بالا ب ه کار گرفته شد . اولین دسته داده عملکرد ژنوتیپ ها در ٤ منطقه طی یک سال (در مجموع ٣ سری ) بود. دومین دسته داده مربوط به عملکرد ژنوتیپ ها طی دو سال (در مجموع ٣ سری) و سومین دسته هم عملکرد ژنوتیپ ها در مناطق مختلف طی ٣ سال مورد آزمایش بود . نتایج به دست آمده نشان می دهد که آماره های واریانس شوکلا و اکووالانس ریک هم بستگی مثبت و بسیار معنی داری با هم دارند ولی هر دو پارامتر با میانگین عملکرد دانه هم بستگی نشان ندادند . پارامترهای ضریب رگرسیون، واریانس محیطی و ضر یب تغییرات هم بستگی بالایی در سال های منفرد و جفتی با هم داشتند هم بستگی بالایی را در چند سال با اکووالانس ریک نشان داد . ASV ولی باز هم با میانگین عملکرد هم بستگی نشان ندادند . هم چنین پارامتر تکرارپذیری SIPC و 1 ASV ، ارزیابی تکرارپذیری آماره های مختلف نشان داد که آماره های پایداری واریانس شوکلا، اکووالانس ریک بالایی را در سال های مختلف اجرای آزمایش نشان دادند و توصیه می شود که از تعداد آمار ه بیشتری از جمله روش های ناپارامتری برای تعیین تکرارپذیر بودن آمار هها استفاده شود
مهدی کدیور، نرجس آقاجانی، سید حسن حسینی، مهدی کاشانی نژاد،
جلد 13، شماره 48 - ( 4-1388 )
چکیده
از آنجا که بافت آندوسپرم جو بر فرایندهای فیزیولو ژیکی تبدیل جو به مالت م ؤثر است، آشنایی با ویژگی های آناتومی و فیزیکوشیمیایی
آن اهمیت زیادی در کنترل فرایند دارد . هدف از این تحقیق بررسی تغییرات طول، عرض، ضخامت، دانسیته دانه ای، دانسیته حجمی،
مؤلفه های رنگ دستگاه هانترلب دو رقم جو طی فرایند مالت سازی است . ،pH ، تخلخل، نیتروژن کل، قند احیا کننده، قدرت دیاستاتیک
نتایج تحقیق نشان داد طی فرایند مالت سازی عرض، ضخامت، قند احیا کننده و قدرت دیاستاتیک افزایش و دانسیته دانه ای، دانسیته حجمی
نتایج بررسی تغییرات بافت طی فرایند، با استفاده از میکروسکوپ الکترونی نشان داد که مقدار ازت .(P<٠/ و ازت کل کاهش یافت ( ٠٥
دانه جو بر میزان اصلاح بافت آندوسپرم مؤثر است، به طوری که در رقم صحرا با مقدار ازت کمتر، نسبت به رقم دشت جداسازی
گرانول های کوچک از شبکه پروتئینی و هضم دیواره سلولی به مقدار بیشتری دیده شد.
فریبرز خواجعلی، رضا باقری،
جلد 13، شماره 48 - ( 4-1388 )
چکیده
آزمایشی به منظور بررسی آثار آویلامایسین و پروبیوتیک بر رشد جبرانی جوجه های گوشتی متعاقب تغذیه با یک جیره کم تراکم انجام گرفت. در این آزمایش، ۳۰۰ قطعه جوجه گوشتی (هیبرید راس ۳۰۸ ) در قالب طرح کاملاً تصادفی به ۴ تیمار حاوی ۵ تکرار اختصاص ٢٠ درصد پروتئین مطابق با / یافتند. در تیمار شاهد جوجه ها با جیره ای حاوی ٢٩٠٠ کیلوکالری در کیلوگرم انرژی قابل سوخت و ساز و ٨ تغذیه شدند . در تیمار کم تر اکم، جوجه ها از ۷ تا ۲۱ روزگی با جیر ه ای حاوی ٢٧٠٠ کیلوکالری در کیلوگرم انرژی قابل NRC توصیه ۱۰ آویلامایسین دریافت نمودند و ppm ، ١٩ درصد پروتئین تغذیه شدند . در تیمار سوم جوجه ها در دوره رشد جبرانی / سوخت و ساز و ٤ (P< ۰/ ۱۰۰ پروبیوتیک دریافت کردند . رقیق سازی جیره در دوره آغازین، باعث کاهش معنی دار ( ۰۵ ppm ، در تیمار چهارم طی این مدت میزان اضافه وزن گردید . در پایان دوره پرورش ( ۴۹ روزگی )، بیشترین وزن بدن به گروه تیمار شده با آویلامایسین اختصاص داشت، هر چند اختلاف این گروه با گروه شاهد از لحاظ آماری معنی دار نبود. البته این اختلاف با گروه تغذیه شده با پروبیوتیک و گروه دوم (گروه بود. در کل دوره پرورش ( ۷ تا ۴۹ روزگی ) بین گروه های مختلف (P< ۰/ بدون هر نوع محرک رشد )، از لحاظ آماری معنی دار ( ۰۵ آزمایشی، اختلاف معنی داری از نظر مصرف خوراک وجود ند اشت. گروه تیمار شده با آویلامایسین، ضریب تبدیل بهتری نسبت به سایر گروه های آزمایشی داشت که تفاوت آن با گروه دوم (بدون محرک رشد ) و گروه چهارم (دریافت کننده پروبیوتیک ) از لحاظ آماری ، از سایر گروه های آزمایشی بیشتر بود. به طور (P>۰/ بود. درصد چربی محوطه بطنی گروه شاهد ، به لحاظ عددی ( ۰۵ (P< ۰/ معنی دار( ۰۵ کلی، آویلامایسین موجب افزایش معنی دار اضافه وزن در دوره رشد جبرانی گردید. واژه های
زهرا تاراز، بهروز دستار،
جلد 13، شماره 48 - ( 4-1388 )
چکیده
این آزمایش به منظور بررسی آثار استفاده از محرک رشد رکسارس ون و آنتی بیوتیک باسیتراسین متیلن دی سالیسیلات بر عملکرد جوج ههای گوشتی انجام پذیرفت . تیمارهای غذایی شامل جیره پایه بدون محرک رشد، جیره حاوی رکسارسون ( ٥٠ میل ی گرم در کیلوگرم )، جیره حاوی باسیتراسین ( ٥٥ میل ی گرم در کیلوگرم ) و جیره حاوی ترکیب رکسارسون و باسی تراسین بودند . به هر یک از تیمارهای غذایی تعداد ٥ تکرار حاوی ١٥ قطعه جوجه گوشتی سویه تجارتی راس ٣٠٨ اختصاص یافت . داد ههای آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی تجزیه واریانس شدند . نتایج آزمایش نشان داد که استفاده از محرک رشد رکسارسون و آنتی بیوتیک باسیتراسین در جیر ه جوج ه های گوشتی، سبب بهبود افزایش وزن بدن و ضریب تبدیل غذایی پرندگان نسبت به جیره پایه شد . در عین حال پرندگان تغذیه شده با جیره وزن بدن و .(P <٠/ حاوی ترکیب ر کسارسون و باسیتراسین دارای بیشترین افزایش وزن و مناس بترین ضریب تبدیل غذایی بودند ( ٠٥ ضریب تبدیل غذایی در گروه تغذیه شده با رکسارسون در مقایسه با جوجه های تغذیه شده با باسیتراسین تفاوت معنی داری نداشت . هم چنین افزودن رکسارسون و آنتی بیوتیک باسیتراسین به جیره جوج ه های گوشتی، تأثیر معنی داری بر مصرف خوراک نداشت . استفاده از رکسارسون و آنتی بیوتیک باسیتراسین به تنهایی در جیره جوج ه های گوشتی، تأثیری بر ترکیب لاشه جوجه های گوشتی نداشت. اما استفاده مقدار لاشه قابل طبخ و وزن سینه جوج ههای گوشتی در مقایسه با جیره پایه شد . بر اساس (P <٠/ توأم آنها سبب افزایش معن یدار( ٠٥ یافت ههای این آزمایش، افزودن محرک ر شد رکسارسون به جیره جوج ه های گوشتی سبب بهبود افزایش وزن بدن و ضریب تبدیل غذایی جوج ههای گوشتی می شود. در عین حال افزودن رکسارسون همراه با باسیتراسین تأثیر مثبت بیشتری بر بهبود عملکرد و ترکیب لاشه جوج ههای گوشتی دارد.
علی شینی دشتگل، حیدرعلی کشکولی، عبدعلی ناصری، سعید برومندنسب،
جلد 13، شماره 49 - ( 7-1388 )
چکیده
زراعت نیشکر در خوزستان در سطح وسیع متداول است و آبیاری آن به روش جوی و پشته با سیفون یا هیدروفلوم صورت میگیرد. برای بررسی اثر آبیاری جویچهای یک در میان روی کارآیی مصرف آب و ویژگیهای نیشکر، آزمایشی در اراضی کشت و صنعت امیرکبیر در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تیمار آبیاریهای جویچهای معمولی، یک در میان ثابت و متغیر اجرا شد. نتایج نشان داد که کارآیی مصرف آب به ازای شکر تولیدی، در تیمارهای آبیاری معمولی، یک در میان ثابت و متغیر به ترتیب 41/0، 58/0 و 7/0 کیلوگرم بر متر مکعب بود. گرچه کارآیی مصرف آب در هیچکدام از تیمارها اختلاف معنیدار نشان نداد ولی این فاکتور، در تیمارهای آبیاری یک در میان متغیر و ثابت بهترتیب حدود 41% و 29% نسبت به تیمار شاهد (آبیاری معمولی) روند افزایشی داشته است، به گونهای که تیمار آبیاری یک در میان متغیر کمترین حجم آب مصرفی، بیشترین کارایی مصرف آب و عملکرد نیشکر و شکر تولیدی را داشته و شکر قابل استحصال آن با 5/14 تن در هکتار به ازای m3/ha 20604 آب مصرفی، بیشترین عملکرد را دارا بود. کلیه ویژگیهای نیشکر در تیمارها به جز تعداد نی در هکتار، اختلاف معنیداری با هم نداشتند.
مهرنوش اسکندری تربقان، علی رضا آستارایی ، مسعود اسکندری تربقان ، علی گنجعلی ،
جلد 13، شماره 50 - ( 10-1388 )
چکیده
تنش شوری، نقش مهمی در کاهش تولید محصولات زراعی دارد. در اکثر گیاهان، آنیونهای کلر و سولفات آب و خاک عامل اصلی کاهش رشد و عملکرد هستند. برای ارزیابی شاخصهای تحمل و حساسیت به کلر و سولفات آب آبیاری و همچنین تأثیر نیتروژن بر عملکرد گیاه جو، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در گلخانه انجام شد. شاخصهای کمی مقاومت به تنش مانند: میانگین تولید، شاخص تحمل، میانگین هندسی، شاخص حساسیت به تنش، نسبت کاهش عملکرد و شاخص تحمل به تنش براساس عملکرد گیاه در شرایط بدون تنش و تنش، محاسبه شد. همبستگی شاخص تحمل به تنش با عملکرد دانه و عملکرد کاه و کلش گیاه بیشتر از سایر شاخصها بود. بررسی مقادیر استاندارد شده بتا در معادلات عملکرد دانه و کاه و کلش گیاه با شاخص تحمل به تنش نشان داد که تأثیر کلر نسبت به سولفات بر کاهش تحمل گیاه به تنش شوری بیشتر بود. همچنین نسبتهای آنیونی 1: 3 و 1: 2 کلر به سولفات در عملکرد دانه و 1: 2 و 1: 1 کلر به سولفات در کاه و کلش گیاه، بیشترین مقاومت نسبت به تنش شوری را در مقایسه با شرایط مطلوب ایجاد نمودند که مطالعه نمودار پراکنش نیز آن را تأیید نمود.
حمزه علی علیزاده، فریبرز عباسی، عبدالمجید لیاقت،
جلد 14، شماره 51 - ( 1-1389 )
چکیده
در این تحقیق به منظور مطالعه و بررسی اثرات کود آبیاری بر یکنواختی توزیع و مقدار تلفات کود از طریق رواناب سطحی در آبیاری جویچه ای، 12 آزمایش در مقیاس بزرگ تحت کشت ذرت دانه ای در جویچه های انتها باز در یک خاک لومی انجام شد. تعداد جویچه های هر آزمایش 5 عدد، طول جویچه ها 165 متر، فاصله بین جویچه-ها 75 سانتیمتر و شیب عمومی مزرعه 006/0 متر بر متر بود. کود مصرفی مورد نیاز مطابق توصیه کودی از منبع کود اوره و طی چهار تقسیط مساوی (قبل از کاشت، مرحله هفت برگی، مرحله ساقه رفتن و مرحله سنبله زدن) اضافه گردید. کود اوره مورد نیاز در مرحله اول به روش معمول و در سه مرحله دیگر به روش کودآبیاری اعمال گردید. مدت زمان تزریق کود در کودآبیاری ها متغیر و در مرحله اول، دوم و سوم به ترتیب در 60، 35 و 20 دقیقه پایانی آبیاری صورت گرفت. نتایج نشان داد که یکنواختی توزیع نیمه پایین آب و کود برای همه آزمایش ها بالا و به ترتیب بین 0/88 تا 0/99 و 7/89 تا 0/96 درصد، یکنواختی توزیع چارک پایین آب و کود برای همه آزمایش ها به ترتیب بین 6/81 تا 2/98 و 7/85 تا 5/91 درصد و تلفات نیترات به صورت رواناب سطحی بسته به مدت زمان تزریق و دبی خروجی بین 7/5 تا 0/42 درصد متغیر بود. همچنین نتایج نشان داد که بین تلفات کود از طریق رواناب سطحی در سطوح مدت زمان تزریق در سطح 01/0 معنی دار بود. نتایج آزمون دانکن برای مقایسه میانگین آزمایش ها نشان داد که بین تلفات کود در سطح مدت زمان تزریق 60 دقیقه و 35 دقیقه در سطح 05/0 معنی دار بوده ولی بین سطوح 35 و 20 دقیقه تفاوت معنی دار وجود نداشت.
آناهیتا شریعت، محمد حسن عصاره، عباس قمری زارع،
جلد 14، شماره 53 - ( 7-1389 )
چکیده
عناصر سنگین از جمله کادمیم که در نتیجه فعالیتهای عمده شهری و صنعتی و کشاورزی تولید میشوند و باعث آلودگی منابع آب میشوند. از طرفی با توجه به نیاز روزافزون جنگلکاری در ایران، لازم است که تحقیقی جامع بر روی گونههای سریع الرشد و همیشه سبز اکالیپتوس و نقش این گیاهان در جذب فلزات سنگین از جمله کادمیم انجام شود. به این منظور پس از تهیه نهالهای گونه Eucalyptus occidentalis در گلدانهای حاوی سیلیس و آبیاری نهالها با محلول غذایی حاوی غلظتهای (5، 10 و 15) میلیمولار کلرید کادمیم به مدت 10 ماه آبیاری و در پایان این مدت نمونههای ریشه و برگ برداشت شده و مقدار عنصر کادمیم در اندامهای ساقه، برگ و ریشه و برخی پارامترهای فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی از جمله قندهای محلول، پرولین، رنگیزههای گیاهی، پارامترهای رشد، صفات روزنه، نسبت وزن برگی، شاخص تنش تحمیل شده و صفات جوانهزنی اندازهگیری شد. مطالعات نشان داد که غلظت کادمیم در تیمار 15 میلیمولار به ترتیب در ریشه، برگ و ساقه 585، 142 و 87 میلیگرم بر کیلوگرم ماده خشک است. با افزایش غلظت تیمارهای کادمیم میزان پرولین افزایش و از مقدار رنگیزههای گیاهی کاسته شد. نتایج این تحقیق بیانگر این است که اکالیپتوس توان انباشتهسازی عنصر آلاینده کادمیم را دارد بدون آن که اختلال جدی در رشد آن به وجود آید. بنابراین میتوان از این گیاه جهت کاهش آلودگیهای محیط زیست استفاده نمود.
سید محمد جعفر ناظمالسادات، حبیباله قائدامینی اسدآبادی،
جلد 15، شماره 55 - ( 1-1390 )
چکیده
نوسانهای مادن جولیان (MJO) الگوی غالب تغییرات بزرگ مقیاس اقلیمی در مناطق گرمسیری دریایی است که پدیده MJO دورههای زمانی زیرفصلی آب و هوای مناطق حاره و جنب حاره را تحت تأثیر قرار میدهد. تأثیر پدیده MJO بر وقوع دورانهای خشک و تر استان فارس در جنوب ایران برای ماههای نوامبر تا آوریل ارزیابی شد. برای این منظور دادههای بارش ماهانه 9 ایستگاه که در مناطق مختلف این استان قرار گرفته است، در دوره زمانی 2005-1979 تحلیل شد. با استفاده از دو نمایه MK و WH فازهای فعال و ضعیف MJO (به ترتیب افزایش و کاهش فعالیتهای همرفتی در ناحیه گرمسیری اندونزی) در مقیاس زمانی ماهانه و فصلی شناخته گردید. پس از آن ترکیبهای MJO- بارش برای فازهای مثبت و منفی تشکیل شد. نشان داده شد که مقدار بارش فصلی در فاز منفی MJO به طور معنیداری بیشتر از فاز مثبت این پدیده است (حدود 5/2 تا 0/6 برابر). افزون بر این، آزمونهای آماری نشان داد که بسامد دورههای خشک و تر به ترتیب با رخدادهای فاز منفی و مثبت MJO در ارتباط است. با چیره شدن فاز مثبت، احتمال خشکسالی در استان بین 60 تا 84 درصد در نوسان بوده و در مقابل در فاز منفی MJO احتمال وقوع ترسالی بین 50 تا 76 درصد در تغییر است.
زهرا حاتم، عبدالمجید رونقی،
جلد 15، شماره 58 - ( 12-1390 )
چکیده
کاربرد کمپوست و شیرابه کمپوست به عنوان کودهای آلی، میتواند سبب بهبود رشد گیاه، جذب عناصر غذایی و افزایش زیستفراهمی عناصر غذایی در خاک شود. یک آزمایش فاکتوریل (2×4×4) در چارچوب طرح کاملاً تصادفی برای ارزیابی اثر کمپوست و شیرابه کمپوست بر رشد و ترکیب شیمیایی جو بهاره و همچنین زیستفراهمی برخی عناصر در خاک آهکی لوم رسی و شنی در شرایط گلخانه اجرا گردید. تیمارها شامل چهار سطح کمپوست (صفر، 15، 30 و 60 گرم در کیلوگرم)، چهار سطح شیرابه کمپوست (صفر، 10، 20 و 40 گرم در کیلوگرم) و دو محیط کشت (خاک لوم رسی و شنی) با سه تکرار بود. نتایج نشان داد که با افزایش کمپوست و شیرابه کمپوست در خاک لوم رسی و شنی وزن ماده خشک اندام هوایی، تعداد پنجه، تعداد سنبله و عملکرد دانه جو افزایش معنیداری یافت. بیشترین وزن ماده خشک اندام هوایی و تعداد پنجه در دو محیط کشت در بالاترین سطح کمپوست یا شیرابه کمپوست و بیشترین تعداد سنبله و عملکرد دانه جو در کمترین سطح کمپوست و شیرابه کمپوست بهدست آمد. کاربرد کمپوست در خاک لوم رسی و شنی سبب افزایش معنیدار غلظت نیتروژن، فسفر، آهن، منگنز، روی و مس در اندام هوایی و ریشه جو شد. ولی افزودن شیرابه کمپوست تنها سبب افزایش معنیدار غلظت فسفر و آهن در اندام هوایی گیاه شد. با افزایش سطوح کمپوست، غلظت نیتروژن نیتراتی، فسفر، آهن، منگنز، روی، مس و همچنین میزان قابلیت هدایت الکتریکی و ماده آلی در خاک لوم رسی و شنی پس از برداشت جو افزایش یافت. افزودن شیرابه سبب افزایش معنیدار غلظت آهن، روی، مس و میزان ماده آلی و قابلیت هدایت الکتریکی در دو محیط کشت شد. در تیمارهای کمپوست و شیرابه کمپوست در دو محیط کشت، پس از برداشت گیاه غلظت عناصر کم مصرف از حد بحرانی بالاتر بود. بنابراین نیاز به افزودن این عناصر برای کشت بعدی نمیباشد. به طور کلی از کمپوست و شیرابه کمپوست میتوان به عنوان کود آلی مناسب در کشت جو استفاده نمود، هر چند به دلیل شوری بالای شیرابه کمپوست و عناصر سنگین موجود در کمپوست و شیرابه کمپوست در میزان و دفعات کاربرد آنها به ویژه در خاکهای شنی باید دقت کافی نمود. قبل از هر توصیه کودی، نتایج این پژوهش بایستی در شرایط مزرعه نیز تأیید شود
بیتا مروج الاحکامی، بهروز مصطفی زاده فرد، منوچهر حیدرپور، سعید اسلامیان، جابر روحی،
جلد 17، شماره 64 - ( 6-1392 )
چکیده
بیشتر سیستمهای آبیاری جویچهای به علت فرونشت عمقی در بالادست مزرعه و رواناب در پایین دست مزرعه عملکرد ضعیفی دارند. جهت رفع این مشکل نوآوری در زمینه بهبود بازده سیستمهای آبیاری جویچهای بسیار مؤثر است. ایجاد هیدروگرافهای متفاوت جریان ورودی با توجه به شرایط مزرعه شامل شیب، بافت خاک و طول جویچه تاثیر قابل توجهی بر صرفهجویی در مصرف آب دارد. بهمنظور ایجاد و کاربرد هیدروگرافهای متفاوت جریان ورودی آب به جویچه، در این مطالعه یک شیر کنترل اتوماتیک که نیروی محرکه آن از طریق یک موتور تأمین میگردید طراحی شد که توانایی تغییر دبی جریان ورودی به جویچه نسبت به زمان را بر اساس هیدروگراف جریان ورودی مورد نظر دارا بود. مزرعه آزمایشی در دانشگاه صنعتی اصفهان قرار داشت. در این مزرعه، دستگاه انتقال آب به جویچه شامل شیر کنترل طراحی شده نصب گردید و آزمایش با هیدروگرافهای متفاوت جریان ورودی به جویچهها انجام شد. مقایسه ارقام اندازهگیری شده دبی جریان ورودی آب به جویچه با نمودار حاصل از شیر کنترل اتوماتیک برای هیدروگرافهای متفاوت جریان ورودی نشان داد که شیر کنترل اتوماتیک با دقت نسبتا خوبی قادر به ایجاد هیدروگرافهای متفاوت جریان ورودی است
رضا محمدی مطلق، نوید جلال کمالی ، امیر جلال کمالی،
جلد 18، شماره 67 - ( 3-1393 )
چکیده
هدف از انجام این پژوهش، ارزیابی رابطه تلفات اولیه باران (Ia) در حوضه های آبریز است که توسط سازمان حفاظت خاک آمریکا (SCS) ارائه شده است. بدین منظور حوضه آبریز دالکی در جنوب غرب ایران مورد بررسی قرار گرفت و با استفاده از GIS، مدل ریاضی HMS و تعدادی وقایع بارش – رواناب اتفاق افتاده در منطقه، ضمن واسنجی برخی از فراسنج ها از قبیل شماره منحنی (CN)، تلفات اولیه باران و ضرایب ماسکینگام (K و X)، مدل بارش – رواناب حوضه مورد نظر از طریق دو الگوریتم جستجوی شیب تک متغییر و نلدر و مید تهیه گردید. نتایج اولیه پژوهش نشان می دهد که استفاده از الگوریتم شیب تک متغییر در مرحله واسنجی و اعتباریابی مدل از دقت بهتری نسبت به الگوریتم نلدر و مید برخوردار می باشد. در ادامه با استفاده از فراسنج های شماره منحنی و تلفات اولیه باران واسنجی شده به روش الگوریتم جستجوی تک متغییر، ضریب بین تلفات اولیه باران با پتانسیل نگهداشت سطحی آب در هر یک از زیر حوضه ها تعیین گردید. نتایج حاصل از این مرحله از پژوهش نشان می دهد که حداقل، حداکثر و میانگین این ضرایب به ترتیب برابر با 0/13 ، 0/43 و 0/19 می باشد که حاکی از دقت بالای رابطه ارائه شده توسط سازمان حفاظت خاک آمریکا(Ia=0/2S) در تعیین تلفات اولیه باران در حوضه های آبریز می باشد. بنابراین در انجام فرآیندهای مدل سازی بارش- رواناب در این حوضه آبریز می توان به رابطه تلفات اولیه باران ارائه شده توسط SCS اعتماد داشت.
نوید دهقانی، مهدی وفاخواه،
جلد 18، شماره 69 - ( 9-1393 )
چکیده
مسئله رسوب یکی از مسائل و مشکلات مربوط به بهرهبرداری از منابع آب میباشد. برای تخمین بار بستر روابط متعددی ارایه شدهاند. در این تحقیق بهمنظور گزینش مناسبترین روش برآورد بار بستر در رودخانه ناورود در ایستگاه هیدرومتری خرجگیل از 11 روش پر کاربرد شامل روشهای هیدرولوژیکی و هیدرولیکی از قبیل انیشتین، توفالتی، میر پیتر مولر، ونراین، ونراین اصلاح شده، یالین، بگنولد، فرایلینک، حبیبی و سیوا کومار و ساماگا برای محاسبه باربستر استفاده گردید نتایج نشان داد که روش حبیبی و سیواکومار با میانگین محاسباتی به مشاهدهای 35/1، انحراف معیار محاسباتی به مشاهدهای96/1، ریشه میانگین مربعات خطا 63/1 و همچنین ارزیابی براساس نسبت ناجوری که نسبت نرخ حمل پیش بینی شده به اندازهگیری شده است با 82/33 درصد در محدوده تخمین5/0 تا 2 در مقایسه با روشهای دیگر روش مناسبتر شناخنه شد.
جواد حمزهئی، محسن سیدی،
جلد 18، شماره 70 - ( 12-1393 )
چکیده
این آزمایش در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه بوعلی سینا، بهمنظور مطالعه اثر روشهای مختلف خاکورزی بر وزن مخصوص ظاهری خاک، عملکرد و اجزای عملکرد ارقام جو در شرایط دیم، اجرا شد. سه سطح خاکورزی (CT: خاکورزی مرسوم، MT: خاکورزی حداقل و NT: بدون خاکورزی) و پنج رقم جو (V1: محلی، V2: آبیدر، V3: والفجر، V4: بهمن و V5: ماکویی) در یک آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 90-1389 مورد مطالعه قرار گرفت. صفات وزن مخصوص ظاهری خاک، ارتفاع بوته، اجزای عملکرد، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت اندازهگیری شد. نتایج نشان داد که بیشترین مقدار وزن مخصوص ظاهری خاک با مقادیر 09/1، 26/1 و 29/1 گرم بر سانتیمتر مکعب بهترتیب برای عمقهای نمونهبرداری 10-0، 20-10 و 30-20 سانتیمتر در تیمار MT مشاهده شد. ولی بین تیمارMT وNT تفاوتی وجود نداشت. در مقایسه بین ارقام، رقم والفجر بدون اختلاف معنیدار با ارقام بهمن و ماکویی، بیشترین وزن مخصوص ظاهری خاک را به خود اختصاص داد. استفاده از گاوآهن قلمی (MT) منجر به تولید بیشترین ارتفاع بوته (70 سانتیمتر) همچنین اجزای عملکرد (513 سنبله در مترمربع و 2/19 دانه در سنبله) شد. در بین ارقام نیز بیشترین ارتفاع بوته (7/72 سانتیمتر) و تعداد دانه در سنبله (2/23 دانه در سنبله) از رقم والفجر بهدست آمد. همچنین، نتایج نشان داد که تیمار V3×MT بیشترین عملکرد دانه (3100 کیلوگرم در هکتار) را داشت. بنابراین، استفاده از روش خاکورزی حداقل و رقم والفجر ممکن است قابل توصیه باشد.