علوم آب و خاک

---

در برداشت‌های صحرائی مثل نمونه‌‌برداری از عمق آب در چاه‌ها، تعیین نقاط مهم جهت نمونه‌برداری به لحاظ کاهش حجم نمونه‌ها و صرفه‌جویی در هزینه و زمان بسیار مهم است. آنالیز مؤلفه‌های اصلی یکی از تکنیک‌های کاهش داده‌ می‌باشد که اساس آن شناسایی مؤلفه‌های توصیف‌کننده واریانس سیستم می‌باشد. در این مقاله از آنالیز مؤلفه‌های اصلی جهت تعیین چاه‌های مؤثر برای تعیین‌ تراز سطح ایستابی سفره آب زیرزمینی دشت قیدار واقع در استان زنجان و حذف چاه‌های کم اهمیت استفاده شده است. در منطقه مورد مطالعه با وسعت 920 کیلومترمربع 48 چاه مورد بررسی قرار گرفت و با استفاده از آنالیز مؤلفه‌های اصلی اهمیت نسبی هر چاه بین 0 (برای چاه کاملاً غیر مؤثر) تا 1 (برای چاه کاملاً مؤثر) محاسبه گردید. بررسی به عمل آمده نشان داد با حذف چاه‌هایی که اهمیت نسبی آنها کمتر از 5/0 که تعداد آنها نصف کل چاه‌ها می‌باشد، ضریب تغییرات سطح آب زیرزمینی نسبت به حالتی که از تمامی چاه‌ها استفاده می‌گردید افزایش چندانی نمی‌کند و خطای تعیین تراز سطح آب زیرزمینی کمتر از 13 درصد خواهد بود.