مریم زهروی، حسن نصیری مقدم، فریدون افتخاری شاهرودی، محسن دانش مسگران،
جلد ۵، شماره ۳ - ( ۷-۱۳۸۰ )
به منظور بررسی اثر نوع منبع و سطح کلسیم جیره غذایی و اندازه ذرات سنگ آهک بر ویژگی‌های تولیدی و سختی استخوان درشت نی، آزمایشی با استفاده از ۳۸۴ قطعه جوجه گوشتی انجام گرفت. جوجه‌ها تا هفت روزگی با یک جیره آغازین تجارتی تغذیه، و سپس به طور تصادفی به ۶۴ گروه شش قطعه‌ای تقسیم شدند، به گونه‌ای که از نظر میانگین وزن بدن میان گروه‌ها اختلاف معنی‌داری وجود نداشت (۴/۵± ۲/۸۲ گرم). از روز هشتم تیمارهای آزمایشی به جوجه‌ها اختصاص یافت. تیمارها شامل نوع منبع کلسیمی (سنگ آهک و پوسته صدف)، سطح کلسیم (۱۰۰ و ۸۵ درصد سطح تـوصیه شده NRC) و اندازه ذرات سنگ آهک ریز (کوچک‌تر از ۱۵/۰ میلی‌متر)، متـوسط (۳/۰ تا ۱۸/۱ میلی‌متر) و درشت (۱۸/۱ تا ۷۵/۴ میلی‌متر) بودند.
نتایج نشان داد که درصد ابقای ظاهری فسفر در سنین ۲۱ و ۵۶ روزگی، مقدار خاکستر، ماده خشک و طول و ضخامت استخوان درشت نی در سن ۵۶ روزگی، در جوجه‌های تغذیه شده با سنگ آهک بیشتر از گروه‌های تغذیه شده با پوسته صدف بود (۰۵/۰>P) سطح کلسیم ۸۵ درصد توصیه شده NRC، در برابر سطح کلسیم ۱۰۰ درصد NRC، به گونه معنی‌داری غذای مصرفی و ضریب تبدیل غذایی را، به ویژه در دوره آغازین کاهش (۰۰۱/۰>P) ، و درصد ابقای ظاهری کلسیم را در سنین ۲۱ و ۴۲ روزگی افزایش داد (۰۵/۰>P) سطح کلسیم معادل ۱۰۰ درصد NRC در مقایسه با سطح کلسیم ۸۵ درصد NRC، درصد ابقای ظاهری فسفر را در سنین ۲۱ و ۴۲ روزگی و ضخامت استخوان درشت نی را در سنین ۵۶ روزگی (۰۱/۰>P) و مقدار ماده خشک، مقدار و درصد خاکستر استخوان درشت نی را در سن ۴۲ روزگی به طور معنی‌داری افزایش داد (۰۵/۰>P) ذرات سنگ آهک در اندازه درشت و متوسط، در مقایسه با ذرات ریز، مقدار غذای مصرفی و ضریب تبدیل غذایی را، به ویژه در دوره آغازین، کاهش معنی‌داری دادند. ذرات متوسط سنگ آهک در سطح کلسیم ۸۵ درصد NRC، و ذرات درشت در سطح کلسیم ۱۰۰ درصد NRC، به طور معنی‌داری معیارهای مربوط به رشد و آهکی شدن استخوان درشت نی و درصد ابقای ظاهری کلسیم و فسفر را افزایش دادند (۰۵/۰>p) در سطح کلسیم ۸۵ درصد NRC، اندازه‌ی ذرات درشت و متوسط سنگ آهک در مقایسه با ذرات ریز آن، به گونه معنی‌داری درصد جوجه‌های مبتلا به فلجی پا را کاهش دادند (۰۵/۰>P) .
