یکی از عوامل اساسی در طراحی پروژههای آبی، بده اوج لحظهای سیل است. روشهای مختلفی برای تخمین بده اوج لحظهای سیل با دورههای بازگشت مختلف ارائه شده است. در روشهای منطقهای تخمین سیلاب، عموماً از خصوصیات فیزیکی، اقلیمی و هیدرولوژیک حوزههای آبخیز به منظور تعیین مدلهای فراوانی سیل استفاده میشود. هدف از این تحقیق، ارائه یک مدل برآورد بده لحظهای با دورههای بازگشت مورد نظر، در حوزههای آبخیز غرب ایران، شامل زیرحوزههای قرهسو، گاماسیاب، کشکان، سیمره، سزار و آبشینه، که تنها دارای آمار بده حداکثر متوسط روزانه هستند، میباشد.
آمار بده اوج لحظهای و بده حداکثر متوسط روزانه، در یک دوره آماری 21 سال، از سالنامههای وزارت نیرو، برای 11 ایستگاه آب سنجی حوزههای آبخیز استخراج گردید. نسبت بده اوج لحظهای به بده حداکثر متوسط روزانه (پارامتر R)، میانگین و انحراف معیار این نسبت در طول دورههای آماری برای ایستگاههای هیدرومتری و خصوصیات فیزیوگرافیک حوزهها شامل مساحت، طول آبراهه اصلی، ارتفاع متوسط، شیب متوسط، طول مستطیل معادل، نسبت گردی، نسبت طولی، ضریب گراولیوس، تراکم شبکه، زمان تمرکز، نسبت برجستگی و قطر دایره معادل محاسبه گردید. با ایجاد رگرسیون خطی بین متغیرهای فیزیوگرافیک و میانگین و انحراف معیار پارامتر R، معادلات مدل شامل معادلات محاسبه میانگین و انحراف معیار پارامتر R به دست آمد. مهمترین نتیجه تحقیق حاضر این است که از آمار ایستگاههای آبسنجی دارای اشل (ایستگاههای درجه 2)، میتوان با دقت نسبتاً خوبی بده اوج لحظهای را با دورههای بازگشت مختلف برآورد نمود.