ناصر هدایت، یوسف روزبهان، سید علی محمد مدرس ثانوی،
جلد ۱۱، شماره ۴۱ - ( ۷-۱۳۸۶ )
چکیده
ارزش غذایی سه گونه یونجه یکساله (Medicago rigidula، Medicago polymorpha و Medicago scutellata) در مرحله گل‌دهی از طریق تجزیه شیمیایی، ضرایب هضمی ماده خشک و ماده آلی به روش in vitro ، تجزیهپذیری ماده خشک و پروتئین خام به روش in sacco (به مدت ۰، ۸، ۱۲، ۲۴، ۴۸ و ۷۲ ساعت) و خوشخوراکی (به روش مصرف کوتاه مدت) با استفاده از شاخص STIR مورد مطالعه قرار گرفت. میزان ماده آلی برای سه گونه ریجیدولا، پلی‌مورفا و اسکوتلاتا به ترتیب ۱/۸۵، ۱/۸۶ و ۹/۸۶، پروتئین خام ۱/۲۵، ۸/۲۳ و ۶/۱۵، دیواره سلولی ۲/۲۳، ۸/۲۳ و۳۰، دیواره سلولی بدون همیسلولز ۳/۱۸، ۹/۱۹، و ۱/۲۴، ازت نامحلول در شوینده اسیدی ۳۶/۰، ۱۱/۰ و ۲۲/۰، کلسیم ۴/۱، ۳/۱ و ۲/۱، فسفر ۲۳/۰، ۲۸/۰ و ۲۴/۰ و پتاسیم ۵/۱، ۵/۱ و ۴/۱ درصد بود. میزان ضرایب هضمی ماده خشک و ماده آلی، برای ریجیدولا به ترتیب ۸۲/۰ و ۷۹/۰، پلی‌مورفا ۸۳/۰ و ۸۰/۰ و برای اسکوتلاتا ۷۵/۰ و ۶۹/۰ به دست آمد. نتایج تجزیهپذیری مؤثر ماده خشک و پروتئین خام در سرعت عبور ۰۵/۰ برای ریجیدولا به ترتیب ۷۲/۰ و ۵۸/۰، پلی‌مورفا ۷۱/۰ و ۵۶/۰ و اسکوتلاتا ۶۳/۰ و ۵۵/۰ گردید. هم‌چنین، میزان خوشخوراکی (به روش مصرف کوتاه مدت) برای سه گونه به ترتیب برابر ۶/۱۳، ۸/۱۲، و ۳/۱۱ (گرم ماده خشک در دقیقه) بود. به طور کلی بر اساس روش‌های به‌کار گرفته در پژوهش حاضر، ارزش غذایی گونههای مورد آزمایش به‌ترتیب نزولی بدین صورت طبقهبندی (جهت تنظیم جیره‌های غذایی) میگردند؛ مدیکاگو ریجیدولا، مدیکاگو پلی‌مورفا و مدیکاگو اسکوتلاتا.
