نفیسه یغماییان مهابادی، مهدی نادری خوراسگانی ، جواد گیوی،
جلد ۱۵، شماره ۵۸ - ( ۱۲-۱۳۹۰ )
چکیده
فناوری سنجش از دور به عنوان یک ابزار مناسب به منظور رصد زمانی برخی از پدیده‌های طبیعی به‌شمار می‌رود. در منطقه اردستان عوارض مختص مناطق خشک و بیابانی، از جمله پهنه‌های شنی (تپه‌های شنی و شنزارها)، دق‌های رسی، سنگفرش بیابانی و پوسته‌های نمکی مشاهده می‌شوند. این عوارض بیانگر تخریب اراضی منطقه در طی سالیان گذشته میباشند. بنابراین، به منظور بررسی روند تخریب اراضی منطقه در طی سه دهه گذشته، از چهار سری اطلاعات ماهواره‌ای Landsat MSS، Landsat TM، Landsat ETM+ و ماهواره هندی (IRS) به ترتیب مربوط به سال‌های ۱۹۷۶، ۱۹۹۰، ۲۰۰۱ و ۲۰۰۸ استفاده شد. تجزیه و تحلیل زمانی تصاویر نشان می‌دهد که طی ۳۲ سال از وسعت دق‌های رسی به صورت منظم کاسته شده است و در مقابل، به وسعت دق‌های با پوشش گیاهی افزوده شده است. در طی این مدت، اراضی سنگریزهدار ۱۳ درصد کاهش یافته است و وسعت پوسته‌های نمکی و رسوبات گچی، هر کدام ۲ درصد افزایش یافته‌اند. اراضی پف‌کرده تا سال ۲۰۰۱ روند افزایشی داشته‌اند و پس از آن به‌دلیل حرکت تپه‌های شنی به سمت شمال و شمال شرق منطقه و پوشیده شدن بخشی از این اراضی توسط شن‌های روان، وسعت آنها در سال ۲۰۰۸ کاهش یافته است. در فاصله سال‌های ۱۹۹۰ تا ۲۰۰۸، پهنه‌های شنی ۱۳ درصد کاهش یافته‌اند. نتایج، حاکی از آن هستند که تثبیت شن‌های روان و انجام اقدامات حفاظتی توانسته از سال ۱۹۹۰، روند بیابان‌زایی در منطقه را کنترل کند
