برای افزایش فسفر قابل استفاده خاک از کودهای شیمیایی استفاده می‌شود، درحالی که فسفر کودهای شیمیایی با گذشت زمان به‌شکل‌های با قابلیت استفاده کم تبدیل می‌شود. برای افزایش قابلیت استفاده فسفر آزاد شده از کودهای فسفره می‌توان از اصلاح کنننده‌های آلی استفاده کرد. هدف این پژوهش بررسی تأثیر کودهای فسفره و ورمی‌کمپوست بر قابلیت استفاده و جزءبندی فسفر و جذب آن توسط ذرت (Zea Mays L.) در یک خاک آهکی بود. این تحقیق به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل کود شیمیایی فسفر (صفر و 50 میلی‌گرم بر کیلوگرم فسفر) و ورمی‌کمپوست (صفر و یک درصد وزنی) بود. پس از دو ماه کشت در گلخانه، بخش هوایی ذرت برداشته و شاخص‌های گیاه ذرت (غلظت، ماده خشک و جذب) تعیین شد. سپس، از خاک گلدان‌ها نمونه‌برداری و فسفر قابل استفاده و شکل‌های فسفر به‌روش تغییریافته هدلی و همکاران (1982) تعیین شد. نتایج نشان داد که برهم‌کنش کود شیمیایی فسفره و ورمی کمپوست بر فسفر قابل استفاده معنی‌دار بود. همچنین برهم‌کنش کود شیمیایی و ورمی‌کمپوست فقط بر فسفر محلول و تبادلی (05/0>P) و فسفر آلی (01/0>P) معنی‌دار بود. با کاربرد کود شیمیایی یا یک درصد ورمی‌کمپوست همه شکل‌های فسفر به‌جز فسفر متصل به کلسیم افزایش یافت. نتایج نشان داد که برهم‌کنش کود شیمیایی و ورمی‌کمپوست بر غلظت فسفر، ماده خشک و جذب معنی‌دار نبود (05/0<P). با کاربرد ورمی‌کمپوست وزن ماده خشک از 9/6 به 5/10 گرم در گلدان افزایش یافت؛ درحالی که با کاربرد 50 میلی‌گرم بر کیلوگرم فسفر، وزن خشک ذرت از 7/7 به 7/9 گرم در گلدان رسید. همچنین در اثر کاربرد ورمی‌کمپوست 2/41 درصد افزایش جذب فسفر مشاهده شد، درحالی که در اثر کاربرد 50 میلی‌گرم بر کیلوگرم فسفر، جذب آن 1/31 افزایش یافت. نتایج این تحقیق نشان داد که اثر ورمی‌کمپوست بر افزایش ماده خشک و جذب فسفر بیش از کود شیمیایی فسفره بود. همچنین کودهای فسفره و آلی با تأثیر بر شکل‌های فسفر، قابلیت استفاده آن را تغییر می‌دهد.
