۳ نتیجه برای شکل‌های پتاسیم
بهنام دولتی، شاهین اوستان، عباس صمدی،
جلد ۱۲، شماره ۴۶ - ( ۱۰-۱۳۸۷ )
چکیده
کشت مستمر گیاهان زراعی به خصوص گیاهان پرتوقع نسبت به پتاسیم از جمله آفتابگردان سبب می‌شود که به مرور زمان مقدار قابل توجهی از پتاسیم قابل جذب خاک توسط گیاهان برداشت شود. این تحقیق به منظور بررسی وضعیت شکل‌های مختلف پتاسیم و ارتباط آنها با پارامترهای کمیت به شدت (Q/I) پتاسیم در خاک‌های تحت کشت آفتابگردان در منطقه خوی انجام شد. بدین منظور۲۰ نمونه مرکب از خاک‌های زراعی مربوط به سری‌های مختلف جمع‌آوری گردید. برخی از خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و شکل‌های مختلف پتاسیم (محلول، Kso: پتاسیم قابل استفاده، Kav: تبادلی، Kexو غیر تبادلی،Knex) در این خاک‌ها تعیین شدند. نتایج نشان داد که مقادیر Kso خاک‌های تحت کشت آفتابگردان از۰۶۱/۰ تا ۵۴/۰ به طور متوسط ۲۸/۰ میلی‌مول بر لیتر متغیر است. دامنه مقادیر Kav خاک‌های زراعی ۵۵ تا ۶۹۹ به طور متوسط ۲۶۵ میلی‌گرم برکیلوگرم است. هم‌چنین دامنه مقادیر Kex این خاک‌ها ۵۴ تا ۶۹۴ به طور متوسط ۲۶۱ میلی‌گرم برکیلوگرم می‌باشد. دامنه مقادیر Knex نیز ۱۶۰ تا ۶۱۲ به طور متوسط ۳۱۸ میلی‌گرم برکیلوگرم است. در بیش از ۵۰% از خاک‌ها، مقدار Kav کمتر از ۲۵۰ (mg kg-۱) بود که احتمالاً بیانگر تخلیه پتاسیم از خاک‌های تحت کشت آفتابگردان می‌باشد. مطالعات روابط Q/I نشان داد که نمودارها عمدتاً در ناحیه جذب قرار گرفته‌اند. نمودارهای فوق خطی بوده و فاقد انحنای مربوط به پر یا خالی شدن مکان‌های اختصاصی می‌باشند. دامنه مقادیر ظرفیت بافری پتانسیل (PBCK) خاک‌های زراعی ۱۱ تا ۱۰۸ با مقدار متوسط ۳۸ (cmolc kg-۱/(mol L-۱) ۰,۵) است. بین پارامترهای PBCK و CEC رابطه خطی معنی‌داری (***۸۲/۰= r) به‌دست آمد. دامنه مقادیر نسبت فعالیت پتاسیم در نقطه تعادل (AReK) ۰۰۰۱۴/۰ تا ۰۲۷/۰ با مقدار متوسط ۰۰۷۶/۰ (۰.۵(mol L-۱)) می‌باشد. نتایج نشان داد که AReK هم‌بستگی معنی‌داری با Kso (**۶۸/۰=r) دارد. دامنه تغیرات مقادیر پتاسیم به سهولت قابل تبادل (Ko)۰۰۵۰/۰ تا ۴۹/۰ و به طور متوسط ۲۱/۰ (cmolc kg-۱) است.Ko هم‌بستگی معنی‌داری با ARoK (نسبت فعالیت پتاسیم در تیمار شاهد) (***۹۵/۰=r) دارد.
حدیث حاتمی، علیرضا کریمی، امیر فتوت، حسین خادمی،
جلد ۱۸، شماره ۶۹ - ( ۹-۱۳۹۳ )
چکیده
اسیدهای آلی در افزایش زیست فراهمی عناصر غذایی خاک نقش مهمی دارند. این مطالعه به‌منظور تعیین تأثیر غلظت‌های مختلف اسید اگزالیک در آزاد‌سازی شکل‌های محلول، تبادلی و غیرتبادلی پتاسیم در برخی از کانی‌های میکایی و فلدسپات پتاسیم و بررسی روند آزاد‌سازی پتاسیم در طول زمان، انجام شد. آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با آرایش فاکتوریل شامل پنج نوع کانی (بیوتیت، فلوگوپیت، موسکویت، فلدسپات‌زنجان و فلدسپات‌یزد)، چهار غلظت اسید‌اگزالیک (صفر، ۱، ۱۰ و ۱۰۰ میلی‌مولار)، چهار زمان (۵ ساعت، ۲۰، ۶۰ و ۹۰ روز) و در دو تکرار انجام شد. کانی‌های مورد‌مطالعه (کوچک‌تر از ۵۰ میکرون) تحت تأثیر اسید اگزالیک با غلظت‌های مختلف در دوره‌های زمانی گفته شده قرار گرفتند. مقدار پتاسیم محلول، تبادلی و غیرتبادلی آزاد شده در این کانی‌ها، با استفاده از دستگاه فلیم فتومتر اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که از بین غلظت‌های مختلف اسید اگزالیک، بیشترین غلظت اسید (۱۰۰ میلی‌مولار) توانسته است بیشترین مقدار پتاسیم محلول، تبادلی و غیرتبادلی را در تمام کانی‌ها آزاد نماید. بیشترین میزان پتاسیم محلول به‌مقدار ۸۶/۰ گرم بر کیلوگرم از کانی فلوگوپیت و بیشترین پتاسیم تبادلی و غیرتبادلی به‌ترتیب، به میزان ۵۶/۱ و ۶۴/۲۹ گرم بر کیلوگرم از کانی بیوتیت آزاد شد. کانی موسکویت با مقادیر ۱۹/۰، ۳۴/۰ و ۴۱/۱ گرم بر کیلوگرم به‌ترتیب کمترین آزاد‌سازی پتاسیم محلول، تبادلی و غیرتبادلی را در بین کانی‌های مورد مطالعه داشت. به‌طور کلی روند رهاسازی پتاسیم از کانی‌ها دارای دو فاز مشخص رهاسازی سریع در مراحل اولیه و رهاسازی با سرعتی کمتر تا انتهای آزمایش می‌باشد. پیشنهاد می‌شود که در پژوهش‌های بعدی، بازه زمانی طولانی‌تری برای رهاسازی پتاسیم در نظر گرفته شود.
مهدی نجفی قیری، حمیدرضا اولیایی،
جلد ۱۸، شماره ۶۹ - ( ۹-۱۳۹۳ )
چکیده
اگر چه افزودن مواد بهساز به خاک جهت تغییر وضعیت پتاسیم خاک نیست، اما تأثیرات جانبی این مواد می‌تواند در توزیع پتاسیم بین شکل‌های محلول، تبادلی و غیرتبادلی خاک مهم باشد. در پژوهش حاضر تأثیر افزودن مقدار ۲ درصد زئولیت، ۲ درصد ورمی‌کمپوست و ۱ درصد زئولیت+ ۱ درصد ورمی‌کمپوست روی۱۰ خاک آهکی استان فارس در ۵ راسته ، مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش‌ها به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. نمونه‌ها به مدت ۹۰ روز در دمای ۲±۲۲ درجه سلسیوس و ۵۰ درصد رطوبت اشباع نگهداری شده و سپس شکل‌های مختلف پتاسیم در آنها اندازه‌گیری گردید. افزودن زئولیت سبب افزایش ۲۷۹ میلی‌گرم بر کیلوگرم در پتاسیم تبادلی، کاهش ۲۴ میلی‌گرم بر کیلوگرم در پتاسیم غیرتبادلی و عدم تغییر معنی‌دار پتاسیم محلول شد. کاربرد ورمی‌کمپوست اگر چه شکل محلول و تبادلی پتاسیم را افزایش داد اما این تأثیر بیشتر در جهت افزایش پتاسیم محلول بود (افزایش ۱۳۹ میلی‌گرم بر کیلوگرم). ترکیب زئولیت+ورمی‌کمپوست سبب افزایش هر سه شکل پتاسیم گردید. افزایش پتاسیم محلول در‌نتیجه کاربرد ورمی‌کمپوست می‌تواند احتمال آبشویی پتاسیم را افزایش دهد؛ اما کاربرد زئولیت می‌تواند با نگهداشتن پتاسیم در فاز تبادلی از آبشویی و تثبیت پتاسیم جلوگیری کند.
