محمدرضا عبادی، جواد پوررضا، محمدعلی ادریس، جلال جمالیان، عبدالحسین سمیع، سیداحمد میرهادی،
جلد ۱۰، شماره ۴ - ( ۱۰-۱۳۸۵ )
چکیده
به منظور بررسی و تعیین مقدار اسیدهای آمینه و قابلیت دسترسی آنها در ارقام مختلف سورگوم با مقدار تانن متفاوت، سه رقم سورگوم کم تانن (۰۹/۰%)، متوسط تانن (۱۹/۰%) و پرتانن (۳۷/۰%) تحت شرایط یکسان زراعی کشت شده و پس از برداشت و تعیین ترکیبات شیمیایی و تانن، مقدار اسیدهای آمینه در هر سه رقم تعیین گردید. قابلیت دسترسی اسیدهای آمینه با استفاده از خروس‌های فاقد روده کور و روش سیبالد تعیین شد. نتایج نشان داد که متیونین و سیستین به ترتیب اولین و دومین اسیدهای آمینه محدود کننده در ارقام کم و متوسط تانن بودند، در حالی که در رقم پرتانن لیزین اولین (۱۶۶/۰%) و متیونین دومین (۱۷۶/۰%) اسیدهای آمینه محدود کننده بودند. مقدار متیونین در رقم کم تانن ۱۱۴/۰% ، متوسط تانن ۱۸۲/۰% و در پرتانن ۱۷۶/۰% بود. علی‌رغم پایین‌تر بودن پروتئین خام در سورگوم پرتانن (۱۰%)، درصد اسیدهای آمینه هیستیدین، ایزولوسین و متیونین در بخش پروتئین در این رقم بالاتر از دو رقم دیگر بود. با افزایش مقدار تانن از قابلیت دسترسی اسیدهای آمینه کاسته شد و همه اسیدهای آمینه در رقم پرتانن قابلیت دسترسی کمتری نسبت به ارقام کم و متوسط تانن داشتند (۰۵/۰> P). در دو رقم پر و کم تانن، متیونین و در رقم متوسط تانن، اسیدگلوتامیک بالاترین قابلیت دسترسی را نسبت به سایر اسیدهای آمینه نشان دادند. بیشترین تأثیر تانن بر اسید آمینه پرولین بود، به‌طوری که قابلیت دسترسی آن از ۵۵/۹۱% در رقم کم تانن به ۸۲/۸۴% در متوسط تانن و به ۸۲/۲۲% در پرتانن کاهش یافت (۰۵/۰> P).
