علوم آب و خاک

---

از آنجا که افزایش راندمان آبیاری مزارع از طریق ترویج روش‌های آبیاری بارانی و در نهایت دست‌یابی به افزایش تولید، از برنامه‌‌های عمده وزارت جهاد کشاورزی طی چند سال گذشته بوده و سرمایه‌‌گذاری‌های گسترده‌‌ای در این خصوص انجام گرفته است، بنابراین واکاوی این تلاش‌ها و بررسی مدل‌های پیش‌‌بینی کننده رفتار پذیرش کشاورزان، هدف این پژوهش بوده و در این راستا مدل‌های نشر، تنگناهای اقتصادی (ساختار مزرعه) و چندبعدی واکاوی شده‌‌اند. مطالعه به روش تحقیق پیمایشی در 4 استان فارس، بوشهر، کهگیلویه و بویراحمد و چهارمحال بختیاری و با استفاده از روش نمونه‌‌گیری تصادفی طبقه‌‌بندی شده انجام گرفته و برای این منظور با 124 نفر پذیرنده سیستم آبیاری بارانی و 298 نفر نپذیرندگان این سیستم یعنی مجموعاً با 422 نفر کشاورز مصاحبه حضوری به عمل آمده است. برای جمع‌‌آوری اطلاعات از پرسش‌نامه استفاده شده است. یافته‌‌های پژوهش حاکی است که تابع ممیزی حاصل از زیربنای نظری مدل "چندبعدی" می‌‌تواند با دقتی بیشتر از مدل‌های نشر و ساختار مزرعه و با مطلوبیتی قابل ملاحظه، کشاورزان استفاده کننده از آبیاری بارانی و آبیاری سطحی را طبقه‌‌بندی نماید. کاربرد این مدل در نشر آبیاری بارانی می‌‌تواند بسیار قابل ملاحظه باشد. به طوری که با جمع‌‌آوری اطلاعات مربوط به کشاورزان هدف می‌‌توان با استفاده از تابع ممیزی به دست آمده برای این مدل، درصد احتمال پذیرش هر فرد را محاسبه نموده و در نتیجه به مروجان و کارشناسان ترویج آبیاری بارانی، کشاورزانی را معرفی نمود که احتمال پذیرش آنان بالا می‌‌باشد و به این ترتیب پذیرش و استفاده از آبیاری بارانی را می‌‌توان سرعت بخشید.