با هدف توسعه تحلیل آسیبپذیری دشت سیستان به نوسانات و کاهش منابع آب رودخانه هیرمند از چارچوب آسیبپذیری فوزل با رویکرد برگشت‌پذیری گذار استفاده شده است. مؤلفه‌های اقتصادی- اجتماعی و بیوفیزیکی مطرح شده در این چارچوب، در مجموعه‌ای از زیرسیستم‌‌های مدل پویایی سیستم‌ها درنظر گرفته شده است. بر این اساس چهار سطح برگشت‌پذیری مرجع بر پایه آورد سالانه رودخانه هیرمند تعریف و مقادیر مشخصه‌های نگرانی تحت ساختار موجود منطقه تا افق 1430 مشخص شد. در ادامه، راهکارهای پیشنهادی در ساختار اقتصادی- اجتماعی تحت دو حالت بحرانی مخاطره کم‌‌آبی و نوسان جریان رودخانه به‌‌کار گرفته شدند. مقادیر مشخصه‌های نگرانی دو حالت مذکور با هریک از سطوح برگشت‌پذیری مرجع مطابقت داده شدند. نتایج حکایت از مناسب بودن گزینه سیاستی کاهش مصرف آب و اهمیت پیامدهای زیست‌محیطی مؤلفه بیوفیزیکی دارد. به‌‌نحوی که حالت‌های مخاطره کم‌‌آبی و نوسان جریان دارای درآمدهایی به‌‌ترتیب 9490 و 5100 میلیارد ریال (به قیمت پایه سال 1390) بوده‌اند ولی دارای جمعیت و سطح رفاهی یکسان هستند که علت آن به تأمین 117 و 600 میلیون متر مکعب از نیاز زیست‌محیطی ارتباط دارد. مدیریت، توسعه و حمایت مستمر بخش صنعت قادر خواهد بود الگوی "موفقیت برای موفق‌ها" را برای بخش اجتماعی- اقتصادی سیستان به ارمغان آورد.
