مجله علمی-پژوهشی علوم و فناوری جوشکاری ایران

---

جوشکاری قوس فلزی الکترود پوشش‌دار بر روی فولادهای کم آلیاژ استحکام بالا در خطوط لوله انتقال گاز طبیعی ایران اهمیت ویژه‌ای دارد. در این مقاله تاثیر عملیات حرارتی آنیل کردن بر خصوصیات جوش چند پاسه محیطی در موقعیت‌های متفاوت (ساعت 6-30/4، 30/7-3، 3-30/1 و 30/1-12) با قطر خارجی 36 اینچ به وسیله آزمایشهای کوانتومتری، متالوگرافی، کشش، ضربه و سختیسنجی بررسی شد. نتایج آزمون کشش، کمترین میزان استحکام تسلیم را (در راستای عمود بر جوش و در موقعیت 6-30/4) برابر 348 مگاپاسکال و کمترین انرژی شکست را (در راستای عمود بر جوش و در موقعیت 3-30/1) برابر 108 ژول ارزیابی میکند. انرژی شکست 12 درصد نسبت به نمونه قبل از عملیات حرارتی افزایش داشته است. میزان تغییرات سختی در نواحی و موقعیت‌های گوناگون ناچیز (کمتر از 5 درصد) است. تصاویر حاصل از آزمون متالوگرافی با میکروسکوپ‌های نوری و الکترونی نشان می‌دهد که مقدار پرلیت ناحیه پاس سطح جوش و منطقه تحت تاثیر حرارت نزدیک فلز جوش نسبت به فلز اصلی به‌ترتیب 29 و 8 درصد کاهش داشته است. میزان ازدیاد طول جوش نسبت به نمونه قبل از عملیات حرارتی و فلز پایه به ترتیب 75 و 23 درصد افزایش داشته است. مقدار افزایش کربن، وانادیوم و تیتانیوم در منطقه جوش  نسبت به فلز اصلی در موقعیت 3-30/4 بهترتیب برابر با 02/0 ،  003/0 و 006/0 می باشد.