مجله علمی-پژوهشی علوم و فناوری جوشکاری ایران

---

فولادهای کم آلیاژ استحکام بالا کاربرد وسیعی در صنعت گاز دارند لذا جوشکاری دستی قوس الکتریکی با استفاده از الکترود پوشش‌دار در خطوط لوله انتقال گاز طبیعی ایران اهمیت ویژه‌ای دارد. برای بررسی تجربی درز جوش و اطمینان از پیوستگی جوش محیطی نیاز به آزمونهای مخرب و غیرمخرب می‌باشد. در این مقاله، تأثیر عملیات حرارتی نرماله بر خصوصیات جوش چندپاسه محیطی، در موقعیت‌های متفاوت (ساعت 6-30/7، 30/7-9، 9-30/10 و 30/10-12) با قطر خارجی 36 اینچ به وسیلۀ آزمایش های کوانتومتری، متالوگرافی، کشش، ضربه و سختی سنجی بررسی شد. نتایج نشان می‌دهد در اثر نرماله کردن، مقدار فریت پاس ریشه و سطح جوش به ترتیب 24 و 6 درصد نسبت به فلز پایه افزایش یافته است. همچنین مقدار افزایش فریت در پاس های ریشه، گرم، پرکن و سطح به ترتیب 32، 14، 12و 7 درصد نسبت به پیش از عملیات نرماله است. میزان ازدیاد طول جوش نسبت به نمونۀ قبل از عملیات حرارتی و فلز پایه به¬ترتیب 65 و 5 درصد افزایش داشته است. انرژی شکست در راستای عمود بر جوش (ساعت9-30/10)، 70 درصد نسبت به نمونۀ قبل از عملیات حرارتی افزایش داشته است. مقدار افزایش کربن، وانادیوم و تیتانیوم در منطقۀ جوش نسبت به فلز پایه در موقعیت 6-30/7 به ترتیب برابر با 01/0 ،  003/0 و 005/0 می باشد.