1. گروه مهندسی آب، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان ، janatrostami@guilan.ac.ir
چکیده: (2539 مشاهده)
رعایت سه اصل اساسی بهرهوری، عدالت و پایداری در تخصیص منابع آب ضروری است. اما، معمولاً برقراری عدالت در تخصیص آب کمتر مورد توجه قرار میگیرد. ناحیه آبیاری فومنات با 5 واحد عمرانی، یکی از نواحی سهگانه شبکه آبیاری و زهکشی سفیدرود است که بیش از 90 درصد وسعت اراضی این ناحیه مربوط به اراضی شالیزاری است. با توجه به اینکه، آب نقش مهمی در شالیزارهای برنج دارد، عدم توزیع یکنواخت منابع آب موجود در کل ناحیه آبیاری در فصول کشت برنج سبب بروز کمبود آب آبیاری و خسارتهای زیادی در بعضی از اراضی ناحیه آبیاری خواهد شد. در این مطالعه، با توجه به منابع آب مشترک بین واحدهای عمرانی واقع در ناحیه آبیاری فومنات، عدالت در میزان برداشت از آب زیرزمینی و آب دریافتی از کانال شبکه آبیاری و زهکشی سفیدرود بین واحدهای عمرانی با استفاده از معیار ضریب جینی ارزیابی شد. به این ترتیب، یک مدل بهینهسازی تخصیص آب با دو هدف حداکثر کردن عدالت در تخصیص آب زیرزمینی و آب کانال با توجه به رعایت حداقل سود اقتصادی در واحدهای عمرانی توسعه یافت. نتایج نشان داد که در حالت بهینه، میزان عدالت تخصیص منابع آب زیرزمینی و آب کانال در مقایسه با وضعیت موجود بهترتیب 46/3 و 43/7 درصد افزایش یافت. همچنین ارزیابی تخصیص بهینه منابع آب موجود نشان میدهد که مقادیر برداشت از آب زیرزمینی و آب دریافتی از کانال بهصورت متعادل بین واحدهای عمرانی توزیع میشود.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
عمومی دریافت: 1398/10/21 | پذیرش: 1399/8/22 | انتشار: 1400/6/10